Orta Asya’da İlk Müslüman Türk devleti olan Karahanlılarda resmî dil, saray dili ve halk dili Türkçe idi. Çünkü, Karahanlılar Devleti’nde halkın büyük çoğunluğunu Türkler oluşturuyordu. Karahanlılar resmî işlerde ve halk arasında, Arap alfabesi yanında Uygur alfabesini de kullanmışlardı.
Karahanlı devri; Türk Edebiyatının, eski geleneklerle İslam kültürünü kaynaştırma çağı oldu. Özellikle Doğu Karahanlılar, Türk diliyle İslami bir edebiyatın gelişmesini teşvik ettiler. Böylece Türk İslam edebiyatı ortaya çıktı.
Karahanlı döneminde yaşayan Türk ilim ve edebiyatının ünlü isimleri , Yusuf Hâs Hâcip, Kaşgarlı Mahmut ve Edip Ahmet Yüknekî idi.
Türklerin, İslamiyet’i kabullerinden sonra yazılan ilk İslami Türkçe eser Kutadgu Bilig’dir. Eser Balasagunlu Yusuf tarafından 1069-1070 yıllarında Hakaniye lehçesi ile yazıldı. Yusuf, eserini Doğu Karahanlı hükümdarı Buğra Karahan (Ebu Ali Hasan Bin Süleyman Arslan Karahan) adına yazarak, hakana sunmuştur. Bundan hoşlanan hakan, Yusuf’u Kaşgar sarayına hâs hâcip (yüksek seviyede protokol görevlisi) yapmıştır.
Kutadgu Bilig’in orijinalinden epeyce sonra yazılmış ve bugün ele geçmiş üç nüshası vardır. Bunlar Uygur alfabesiyle yazılmış olan Viyana nüshası ile Arap alfabesiyle yazılmış olan Mısır ve Fergane nüshalarıdır. Kutadgu Bilig’de iyi bir devlet idaresinin nasıl olacağı anlatılmaktadır. Eser Türk devlet düşüncesi, kanun, egemenlik anlayışı ve siyaset görüşü bakımından da çok değerli bilgiler vermektedir. Kutadgu Bilig’de aynı zamanda insanların iki dünyada da mutlu olmasını sağlamak amaçlanmaktadır. Eser, bu yönüyle de bir ahlak ve davranış kitabıdır.
Önsöz bölümünde; Tanrı’ya, Peygambere, dört halifeye, zamanın hakanına övgüler, birtakım ahlaki ve felsefi düşünceler, kitabın adı, konusu ve yazılış sebepleri yer almaktadır. Kitabın, esas bölümünde ise; adaleti, devleti, aklı ve kanaati temsil eden dört şahıs (Küntogdı, Aytoldı, Öğdülmiş, Odgurmış) arasında geçen konuşmalar, yazışmalar ve olaylar anlatılmaktadır. Yusuf Has Hacip bu olaylar arasında okurlarına vermek istediği bütün öğütleri ve bilgileri toplamıştır. Kutadgu Bilig’de ahlaki davranışın ve mutluluğun temel şartı olarak bilgili olmak gösterilmiştir. Kitabında ilmi güvenilir bir rehber olarak ele alan Yusuf Has Hacip, âlimlerin ilminin halkın yolunu aydınlatacağını belirtir ve ilmi gece yanan bir meşaleye benzetir.