Türkiye ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleri

Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra bağımsızlığını kazanan Türk Cumhuriyetleri ile ilişkiler, önem verilen dış politika konularındandır.

Bu doğrultuda 1992’de Türkçe Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Zirvesi düzenlendi. Bu ülkeler arasında ekonomik, siyasi, askerî ve kültürel ilişkileri geliştirme kararı alındı.

Daha önce anlatıldığı gibi Türkiye, Türkmen doğal gazını ve Kazak petrollerini dünya pazarlarına ulaştırmaya çalışmaktadır. Türkiye yeni anayasa, parlamento, ordu, para ve dil gibi yepyeni deneyimler yaşamakta olan Türk Cumhuriyetlerine bilgi ve deneyimleriyle yardımda bulunmaktadır.

Ayrıca bu ülkelere Tablo 5.4’te görüldüğü gibi krediler sağlamaktadır. 1993’te Türk İş Birliği ve Kalkınma Ajansının (TİKA) katkıları ile Alfabe ve İmla Konferansı düzenlendi. Türkiye’nin bu girişimleri bu devletler tarafından takdir edilmektedir. Öyle ki Kırgızistan Devlet Başkanı Askar Akaev Türkiye’yi “Türk Cumhuriyetlerine yol gösteren bir seher yıldızı”na benzetmiştir.

1989-2013 Arası Türkiye’nin Kafkas ve Orta Asya Devletlerine Verdiği Kredi (Milyon ABD doları)

( ! )

Ortak Türk Alfabesi 8-10 Mart 1993’te Ankara’da T.C. Dışişleri Bakanlığı ve TİKA’nın davetiyle toplanan Alfabe-İmla Konferansı prensip olarak Türki Cumhuriyetlerin tek bir alfabede birleşmeleri gerektiği, bu alfabenin “hem Türk dilinin yapısına uygunluğu hem de modern dünyayı daha yakından ve kolay olarak takip edip yararlanmak ve modern dünyada hak edilen yeri almak için Latin esasında” oluşturulmasını kararlaştırdı. 10 Mart 1993’te Ankara’da altı Türki Cumhuriyetten gelen temsilciler tarafından “Türkiye Türkçesiyle altı nüsha olarak” imzalanan bildiriyle dünyaya duyurulan çerçeve alfabe şu şekilde oluşturulmuştu:

Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinden gelen birçok öğrenci Tablo 5.5.’te görüldüğü gibi Türk üniversitelerine kabul edilmekte, Türkiye’den giden öğrenciler de Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde öğrenim görmektedir.

Yorum yapın