Tecessüs, sözlükte merak etme anlamına geldiği gibi daha çok gizlice ayıp ve kusur araştırmak demektir. Bir kimsenin özel durumunu merak edip öğrenmek için onun bilgisi ve rızası dışında gizlice araştırma yapmaktır.
Bu anlamda ahlak dışı bir davranış olan tecessüs, insanların birbirinden şüphelenmesine ve güvensiz bir ortamın oluşmasına yol açar.
İslam dini, özel hayatın korunması için ilkeler koymuştur. Kur’an-ı Kerim’de Allah(c.c.) şöyle buyurur: “Ey iman edenler! Zannın çoğundan kaçının. Çünkü bazı zanlar günahtır. Birbirinizin mahremiyetini (gizliliklerini) araştırmayın, birbirinizin gıybetini yapmayın; Herhangi biriniz, ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? Bak bundan tiksindiniz. Allah’tan korkun. Şüphesiz Allah tevbeyi çokça kabul edendir, rahmeti sonsuzdur. ”(Hucurat suresi, 12. ayet)
İslam dini, kişinin özel ve mahrem hayatının araştırılmasını ve onun açıklanmasını yasaklar. Bu durum kul hakkına girer. Mahremiyet sadece kişilerin hayatları için geçerli değildir. Devlet Kurumlarının ve şahsa ait kurumların da mahrem ve gizli kalması gereken bilgilerini gizlice araştırmak ve açıklamak doğru bir davranış olmadığı gibi ayrıca suçtur. Devletin gizli kalması ve düşman eline geçmemesi gereken bilgilerini araştırmak ve yaymak vatan hainliğidir.
Bir Müslümanın başkasının mahrem (özel) hayatını araştırması ve gizlice bilgi edinmeye çalışması doğru değildir. İnsanların evlerini gizlice dinlemek, gözetlemek yasak olduğu gibi mektuplarını, e-maillerini, telefon konuşmasını ve mesajlarını da gizlice araştırmak ahlaki bir davranış değildir. Aile içinde anne ve baba mahrem hayatlarını korumalı, başkaları ile özel bilgilerini paylaşmamalıdır. Anne ve baba çocuklarını eğitirken özel hayatın gizliliğine önem vermeli, çocuklarına bunu öğretmelidir. İslam dini, toplumun huzurlu, ahlaklı ve güvenli olması için mahrem hayata önem vermiş ve bununla ilgili sınırları koymuştur.
Yüce Allah(c.c.) iffet konusunda şöyle buyurur: “Mümin erkeklere söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar ve iffetlerini korusunlar. Bu onlar için daha arındırıcıdır. Allah onların bütün yaptıklarını bilir. Mümin kadınlara da söyle gözlerini haramdan sakınsınlar ve iffetlerini korusunlar. Açıkta kalanlardan başka süslerini göstermesinler. Başörtülerini yakalarını da kapatacak şekilde örtsünler…”(Nur suresi, 30. ayet) Bu emre uyan erkek ve kadın kendini daha mutlu ve huzurlu hisseder.
“Zandan sakının. Çünkü zan, yalanın ta kendisidir. Birbirinizin konuştuğuna kulak kabartmayın, birbirinizin özel hâllerini araştırmayın, birbirinizle üstünlük yarışına girmeyin, birbirinize haset etmeyin, birbirinize kin beslemeyin, birbirinize sırt çevirmeyin. Ey Allah’ın kulları! Kardeş olun!” (Buhârî, Edeb, 57.)