1929 yılına gelindiğinde Atatürk ilke ve inkılaplarının büyük bir bölümü günlük hayatta uygulanmaya başlanmış, halk tarafından inkılaplar benimsenmiş ve Türkiye halkı çağdaş medeniyet yolunda hızla ilerlemeye başlamıştı.
Mustafa Kemal, Türk milletinin demokratik bir ortam içerisinde kalkınmasını istiyordu. Bunun için de çok partili hayatın gerekliliğine yürekten inanıyordu. 1929 yılında dünyada büyük bir ekonomik bunalım başlamıştı.
Türkiye Cumhuriyeti de bu bunalımdan olumsuz yönde etkilendi. Hükûmetin izlediği ekonomik politika ve uygulamalar ise bazı milletvekilleri tarafından eleştiriliyordu.
Mustafa Kemal, bu fırsattan yararlanarak demokratik bir yaşama geçiş için ekonomik programı Cumhuriyet Halk Fırkasından ayrı olan başka bir siyasal partinin kurulmasını istedi. Böylece ekonomide liberal bir programı benimseyen “Serbest Cumhuriyet Fırkası”, Mustafa Kemal’in yakın arkadaşı Ali Fethi (Okyar) Bey tarafından kuruldu (12 Ağustos 1930).
Atatürk’ün kız kardeşi Makbule (Atadan) Hanım da bu partinin kurucuları arasında yer aldı. Mustafa Kemal, parti kurucularından cumhuriyet ilkelerine ve laik devlet düzenine bağlı kalmalarını istedi.
Serbest Cumhuriyet Fırkasının programının bazı maddeleri aşağıda verilmiştir.
- Cumhuriyetçi ve milliyetçi esaslara bağlı kalınacaktır.
- Seçimler tek dereceli yapılacaktır.
- Kadınların siyasi haklara kavuşması sağlanacaktır.
- Serbest ekonomi politikası izlenecektir.
- Vergiler halkın gücüne göre belirlenecektir.
- Paranın değerini koruyacak tedbirler alınacaktır.
- Yabancı sermayenin ülkemize girmesi sağlanacaktır.
- Vatandaşların elinde yeterli sermaye birikimi yoksa bu konuda devletin gücünden yararlanılacaktır.
- Limanlardaki tekelci uygulamalar kaldırılacaktır.
- Teşvikisanayi Kanunu tümüyle uygulanacaktır.
Dünyada oluşan ekonomik bunalımın ülkemizde meydana getirdiği ekonomik sorunları çözmek için bazı aydın ve yazarlar, Serbest Cumhuriyet Fırkasının içinde çalışmalar yaparak devletçilik modeli yerine liberal ekonomik modelin uygulanmasını talep ettiler.
Serbest Cumhuriyet Fırkası çok kısa bir zaman diliminde ülkenin önemli bir bölümünde teşkilatlarını kurarak güçlü bir muhalefet partisi hâline geldi. Fakat bu yeni parti kısa bir süre sonra kuruluş amaçlarından uzaklaştı.
Cumhuriyet ve inkılaplara karşı çıkanlar Serbest Cumhuriyet Fırkası etrafında toplandılar. Partinin kurucusu Ali Fethi Bey, bu olumsuz gelişmelerden endişelenmeye başladı.
Genç Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin zarar görmemesi için Serbest Cumhuriyet Fırkasının kapatılması gerektiğini parti kurucularına açıkladı. Ali Fethi Bey partinin kendi amaçladığı çizginin dışına çıkması üzerine 17 Kasım 1930’da kendi isteği ile partiyi kapattı.