Geliştirdiği mimarlık okulunun, ölümünden yaklaşık yüz elli yıl daha mimarlarla ve onların yanında yetişen çıraklarla yaşatılmış olması Mimar Sinan’ın etkinliğini göstermektedir.
Mimar Davut Ağa, Mimar Dalgıç Ahmet Ağa, Mimar Sedefkâr Mehmed Ağa, Mimar Mustafa Ağa, Mimar Hacı Hasan Ağa, Mimar Sinan’ın ölümünden sonra onun sanat geleneğini sürdüren mimarlardır.
İstanbul Yeni Camisi ve Külliyesi (1598-1663): Büyük boyutlu son Osmanlı camisi olarak tanımlanan eserin mimarı, Davut Ağa’dır. Eser Mimarbaşı Mustafa Ağa tarafından bitirilmiştir.
Hünkâr Kasrı, türbe, okul, sebil ve çarşı gibi yapılarla birlikte külliye şeklinde inşa edilmiştir. (Resim 02.76) Kare şeklindeki şadırvanlı avlusu yirmi sütun üzerine yirmi beş kubbeyle örtülmüş revaklarla çevrilmiştir.
17. yüzyılın ikinci yarısına ait çok zengin çinilere sahip olan caminin kubbe ve kemerleri de bu döneme ait kalem işleriyle süslüdür. Avludaki revak kemerleri iki renkli taşlardan yapılmıştır. Ayrıca pencerelerinde renkli cam süslemeler bulunmaktadır. Çinilerinin yanı sıra kapı ve pencere kanatlarının kakma işleri dönemin en güzel örneklerindendir.
İstanbul Sultan Ahmet Camisi (16091617): Mimar Sinan sonrası dönemde bitirilen ilk büyük eser, Sultan Ahmet Camisi ve Külliyesi’dir. Sultan II. Ahmet’in Mimarbaşı Sedefkâr Mehmet Ağa’ya yaptırdığı cami, merkezi kubbeli planlıdır. Caminin dört köşesinde ve avlunun iki dış köşesinde birer minare olmak üzere altı minareli bir camidir. Caminin içi 260 pencere ile aydınlatılmıştır.
Klasik üslubun en güzel örneklerinden birisi olan caminin bezemelerinde ağırlıklı olarak mavi çini kullanılmıştır. Mavi, yeşil ve beyaz renkli çok güzel çinilerle bezendiği için Avrupalılarca“Mavi Cami” olarak adlandırılmıştır.
Çevresindeki yapılarla birlikte bir külliye oluşturmaktadır. (Resim 02.77) Topkapı Sarayı’ndan sonra Osmanlılardan günümüze kalan en zengin çini koleksiyonu Sultan Ahmet Camisi’nde bulunmaktadır. Bunlar, 17. yüzyıl çini örnekleridir. Büyük panolar halindeki kompozisyonlarda vazoda çiçekler, iri yapraklar, hataîler ve rumîler gibi Osmanlı sanatının en sevilen motifleri göz almaktadır.
17. yüzyılda mimari çalışmalar, imparatorluğun içinde bulunduğu siyasi ve askerî sorunlar, çalkantılar nedeniyle oldukça azalmıştır. Sultan Ahmet ve Yeni Cami dışında büyük boyutlu dinî yapı inşa edilmediği görülmektedir.