Osmanlı Sanatı | Erken (İlk) Dönem Osmanlı Dini Mimarisi | Mezar Anıtları

Osmanlı Erken Dönem mezar anıtları içinde yer alan türbelerin Selçuklu ve Beylikler Döneminden tümüyle kopmadıkları görülür.

Osmanlı türbeleri kare planlı, kubbeli ya da Selçuklu kümbetlerinin çağrıştıran külahlı yapılardır.

Osmanlı mezar yapıları İslam dünyasının büyük boyutlu türbelerine benzer. Sultanlar ve ileri  gelenler için yaygın olarak kullanılan türbe biçimi kare ve çokgendir.

Anıtsal Türk türbeleri Doğu İslam türbeleri gibi çok süslü değildir. Dış cephede zengin kornişler, giriş kapıları etrafında ve revak altında çini pencereler, çini panolar, kitabeler ve boyama bezeme dikkatli biçimde, sadelikten uzaklaşılmadan kullanılmıştır.

15. yüzyıl mezar yapılarında görülen en önemli değişiklik altıgen ve sekizgen prizmalardır. Altıgen türbeler arasında dikkati çeken bir örnek Bursa Şehzade Mustafa Türbesi (1479) (Resim 02.69)

Resim. 02.69: Bursa Şehzade Mustafa Türbesi

Bursa Yeşil Türbe (1421): Çelebi Mehmet için yapılan Yeşil Türbe, sekizgen planlı ve kubbelidir. Mimarı, Hacı İvaz Paşa olan türbe aynı adı taşıyan külliye içindedir.

Adını, dış cephesini kaplayan firuze renkli çinilerden alan, sekizgen türbelerin en görkemlisi Selçuklu geleneğini sürdüren Yeşil Türbe’dir. Büyük kubbesi ve yirmi beş metreyi aşan yüksekliğiyle Yeşil Türbe, Erken Osmanlı mimarlığının en büyük mezar yapısı olarak kabul edilmektedir. Kıbleye bakan mihrabı, bir sanat şaheseridir.

Rûmîler, palmetler ve rozet motifleri ile oya gibi işlenen ceviz ağacından yapılma türbe kapısının kanatları eşsizdir.

Yorum yapın