Osmanlı Sanatı | Klasik Dönem Osmanlı Dini Mimarisi | Mimar Sinan Öncesi

II. Bayezıt Döneminden 16. yüzyılın sonuna kadar geçen süre, Osmanlı mimarisinin Klasik Dönemi olarak adlandırılmaktadır.

Osmanlı Devletinin Fatih Sultan Mehmet ile imparatorluk niteliği kazanmasıyla birlikte bu dönemde yaratılan kültür ortamı Klasik Dönemin oluşumunu hızlandırmıştır.

Klasik Dönemde devlet yönetiminin devlet yönetiminin merkezîleşme sürecine paralel olarak sanat etkinliklerinin örgütlenmesi ortaya çıkmıştır. Hassa Mimarları Ocağı ve Nakkaşhane, Klasik Dönemin kurumları olarak öne çıkar.

Bu kurumlar aracılığıyla 16. yüzyılda mimarlık ve sanat çalışmaları birlikte yürütülerek sarayın desteğiyle Osmanlı klasik üslubu bu dönemde olgunluğa erişmiştir. 16. yüzyılda İstanbul’da kurulan Hassa Mimarlar Ocağı’nın başlıca görevleri arasında saray ve vezirlere ısmarlanan tüm yapıların köprü, su kemeri, ve su yollarının tasarımı, gereçlerinin sağlanması, keşif bedellerinin belirlenip inşaat defterlerinin tutulması, vakıflarca yaptırılacak binaların denetimi, usta ve işçi gündeliklerinin belirlenmesi bulunuyordu.

Hassa Mimarlar Ocağı, uygulama yanında eğitim de vererek geleceğin mimarlarını, mimarbaşının gözetiminde yetiştirilmesine de olanak sağlıyordu.

Mimar Sinan Öncesi

İstanbul’un fethinden sonra daha önceleri Bursa ve Edirne’den edindikleri bilgi, deneyim ve teknikleriyle imar hareketlerine başlaması sonucunda İstanbul, dünyanın en önemli kültür mekânlarından birine dönüştürülmüştür. Mimar Sinan öncesi dönemde Selçuklu ve Beylikler sanatının etkileri sürerken sınırların giderek genişlemesi sonucunda çok sayıda mimari eser yapılmıştır.

Bu döneme geçişin en güzel örneklerini ortaya çıkaran klasik Osmanlı sanatı, Sinan öncesinde İstanbul Bayezıt Camisi ile başlamaktadır.

İstanbul Bayezıt Camisi (1501-1506): Sultan II. Bayezıt’ın Mimar Hayrettin’e yaptırdığı caminin kapısında Şeyh Hamdullah’ın yazdığı kitabeye göre yapı beş yılda tamamlanmıştır.

Külliyenin parçaları arasında cami, medrese, imaret, hamam ve darüşşifa bulunmaktadır. (Resim 02.70)

Resim. 02.70: İstanbul Bayezıt Camisi

Üç kapılı, yirmi dört kubbeli, mermer döşeli, şadırvanlı avlusu, birer şerefeli, iki minaresi bulunan camide mihrabın ön tarafında Sultan II. Bayezıt’ın Türbesi vardır.

Yorum yapın