Millî Eğitim
Eğitimin bugüne kadar çeşitli tanımları yapılmıştır. Bu tanımlardan biri de, bir millete tek bir eğitim şeklini benimsetmek, ortak bir dil ve kültürle beraber tüm milletin aynı eğitim sisteminden yararlanması ve eşit şartlarda eğitim almasıdır.
Ülke sorunlarının çözümü ancak çağdaş bir eğitimle mümkündür. Eğitim ve öğretimdeki gelişme düzeyi, bir milletin çağdaşlaşmasını gösteren en önemli faktördür. Çağdaşlaşmanın ve kalkınmanın akıl ve bilimin öncülüğünde gerçekleşeceğine inanan Atatürk, millî eğitime büyük önem vermiştir.
Türk millî eğitim sisteminin amacı; tam bağımsızlık ilkesini benimsemiş, millî birlik ve bütünlüğe önem veren nesiller yetiştirmektir. Cumhuriyet Dönemi’nin millî eğitim politikasının en önemli özelliklerinden biri de halkçılık ilkesini benimsemiş olmasıdır.
Bireyler yaşadığı topluma uyum sağlama, kişilik kazanma, örnek insan olma gibi erdemleri ancak çağdaş eğitimle kazanırlar. Diğer yandan eğitim, bireylerin en kutsal yaşamsal haklarından biridir.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurucusu Atatürk, eğitim konusundaki görüşünü şu sözleriyle belirtmiştir:
“Bir millet kültür ordusuna sahip olmadıkça, savaş meydanlarında ne kadar parlak zaferler elde ederse etsin o zaferlerin sürekli sonuçlar vermesi, ancak kültür ordusunun varlığına bağlıdır. Bu ikinci ordu olmadan, birinci ordunun verimli sonuçları kaybolur.” (Prof. Dr. Utkan Kocatürk, Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri, s. 239-240.)
Türk Millî Eğitiminin Önemi
Bir milletin varlığını sürdürmesinde, kalkınması, güçlenmesi ve mutlu yaşamasında eğitim, hayati bir öneme sahiptir. Atatürk, Türk millî eğitiminin hedefini şu sözleri ile vurgulamıştır:
“Eğitim ve öğretimin amacı; yalnız hükûmete memur yetiştirmek değil, daha ziyade memlekete ahlaklı, karakterli, cumhuriyetçi, inkılapçı, olumlu, atılgan, başladığı işleri başarabilecek yetenekte, doğru düşünüşlü, iradeli, hayatta tesadüf edeceği engelleri yenmeye kudretli, karakter sahibi genç yetiştirmektir. Bunun için de öğretim programlarını ve sistemlerini ona göre düzenlemelidir.” (Prof. Dr. Utkan Kocatürk, Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri, s. 243.) (Düzenlenmiştir.)
Atatürk’ün sözlerinden de anlaşıldığı gibi Türk milletinin özgür ve bağımsız yaşamasının yolu eğitimden geçmektedir. Eğitimde millî değerlere önem verilmezse millî birlik ve beraberlik tehlikeye girer. Bu nedenle eğitim programları bu değerler üzerine kurulmalıdır. Ayrıca eğitimde çağdaş bilgi ve teknikler ön plana çıkarılmalıdır.
Türk milletinin millî varlığının korunmasında, millî birlik ve beraberliğinin devam ettirilmesinde eğitime önemli görevler düşmektedir. Atatürk, millî eğitimin önemi ile ilgili şu sözleri söylemiştir:
“Yetişecek çocuklarımıza ve gençlerimize, görecekleri öğrenimin sınırı ne olursa olsun, en önce ve her şeyden önce Türkiye’nin bağımsızlığına, kendi benliğine ve millî geleneklerine düşman olan bütün unsurlarla mücadele etmek gereği öğretilmelidir…” (Ahmet Bekir Palazoğlu, Atatürk’ün Eğitim ile İlgili Düşünceleri, s. 149.)
Eğitim Politikası
Atatürk, eğitim politikası ve ilkeleri konusunda şunları söylemiştir:
“Efendiler, eğitim kelimesi yalnız olarak kullanıldığı zaman herkes kendine göre bir anlam çıkarır. Ayrıntıya girişilirse, eğitimin hedefl eri, amaçları çeşitlenir. Mesela dinî eğitim, millî eğitim, milletlerarası eğitim. Bütün bu eğitimlerin hedef ve amaçları başka başkadır. Ben burada yalnız yeni Türkiye Cumhuriyeti’nin yeni nesle vereceği eğitimin millî eğitim olduğunu kesinlikle belirttikten sonra ötekileri üzerinde durmayacağım…” (Ahmet Bekir Palazoğlu, Atatürk’ün Eğitim ile İlgili Düşünceleri, s. 117.) (Düzenlenmiştir.)
Yukarıdaki ifadelerde de belirtildiği gibi millî eğitim politikasının amacı, Türk milletini çağdaş uygarlık seviyesinin üzerine çıkaracak özellikleri Türk gençliğine kazandırmaktır. Atatürk, ekonomik, sosyal ve kültürel bazı noktaların göz önünde bulundurulmasını ve eğitimdeki çağdaşlaşma ile birlikte millî değerlerin de Türk çocuklarına verilmesini istemiştir.
Atatürk, millî eğitimin önemi ile ilgili aşağıdaki sözleri söylemiştir:
“Efendiler! Millî eğitimin önemini anlatmak için fazla söz istemez. Bunun değerini anlamayan kalmamıştır! Millî eğitimdeki geriliğimizi herkes bilir. Eskiden kalmış bir bilgisizlik sürüp gidiyor. Bunu ne şekilde yok etmek gerekir? Yeni girişimler, çağdaş ihtiyaçlarla uyumlu ve faydalı sonuçlar verecek şekilde olmalıdır. Bu konuda da bütün millet fertlerinin ve devlet adamlarının, millî eğitim mensuplarının olağanüstü çalışmaları gerekir.” (Ahmet Bekir Palazoğlu, Atatürk’ün Eğitim ile İlgili Düşünceleri, s. 119.)
Millî Eğitim Sisteminin Esasları
Türk millî eğitimi şu esaslara dayanmaktadır:
- Öğretim birliği
- Karma eğitim
- Eğitimin yaygınlaştırılması
- İlköğretimin zorunlu ve parasız olması
- Öğretimde teori ve uygulamanın birlikte yürütülmesi
- Eğitimde öğretmenin önemi ve rolü
- Öğretim programlarının sosyal hayatın ihtiyaçlarını ve çağın gereklerini karşılaması
- Eğitim programlarının millî ve bilimsel olması
- Eğitim ve öğretimde disiplin ilkesi
