Çağdaş uygarlık yolundaki ilerleme ancak bilimsel alanda gerçekleştirilen akılcı atılımlarla sağlanır.
Çağdaş eğitim sistemi ile bireyler yaşadıkları toplumu ve dünyayı yakından tanıma imkânı elde ederler. Eğitim ve öğretim alanındaki ilerleme bir milletin en önemli uygarlık göstergesidir. Bu nedenle Atatürk, ülkemizde ileri düzeyde eğitim ve öğretim sistemi kurmayı amaçlamıştır.
Atatürk, Millî Mücadele’nin sona ermesiyle birçok alanda olduğu gibi çağdaş eğitim sisteminin bir an önce kurulması için de çalışmalar yapılmasını istedi. Eğitim ve öğretim birliğinin sağlanması amacıyla TBMM tarafından Tevhiditedrisat (Eğitim ve Öğretimin Birleştirilmesi) Kanunu çıkarıldı. Bu yasal düzenleme ile medreseler kaldırıldı.
Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisindeki bütün okullar, Millî Eğitim Bakanlığına bağlandı. Böylece eğitim kurumları bir çatı altında toplanarak eğitimin millî bir kimlik kazanması sağlandı. Türk milletinin varlığının korunması, millî birlik ve beraberliğin sağlanması için millî eğitim sisteminin yeniden düzenlenmesi gerekmekteydi.
Atatürk; milliyetçi, halkçı, cumhuriyetçi, laik ve inkılapçı gençlerin yetişmesi için eğitime büyük önem vermiştir. Ona göre millî eğitim; cumhuriyete, devlete ve millete karşı sorumluluklarını bilen yurttaşlar yetiştirmek için bir araçtır. Türkiye Cumhuriyeti millî, demokratik ve laik bir devlet temeline dayanıyordu. Eğitim ve öğretimin de bu özelliklere göre oluşturulup yürütülmesi gerekliydi.
Millî eğitim sisteminin esasları şu şekilde sıralanabilir:
- Bütün eğitim kurumları tek bir örgüt tarafından yönetilmelidir.
- Eğitim programlarımız, milletimizin o günkü durumuna, toplum yaşayışımıza, çağın gereklerine tam anlamıyla uygun olmalıdır.
- Eğitim ve öğretimde temel ilke, insanlarımızı her şeyden önce Türkiye’nin bağımsızlığını ve millî değerleri koruyacak nitelikte yetiştirmektir.
- Öğretim çağı dışında kalmış olan vatandaşlarımız, en kolay kullanılabilir araçlarla eğitimin nimetlerinden yararlandırılmalıdır.
- Türkiye Cumhuriyeti’nin amacı; millî, demokratik ve laik düşünceli bireyler yetiştirmektir.
- Eğitimin bütün kademeleri erkekler için olduğu gibi kızlar için de tam olarak açık olmalıdır. Eğitimde cinsiyet ayrılığına göre kabul edilmiş bütün yöntem ve kurallar kaldırılacaktır.