İtalya’da Faşizm – İtalya’da Rejim Değişikliği

İtalya, I. Dünya Savaşı’nda çeşitli vaatlerle İtilaf Devletleri safına geçmişti. Ancak savaş sonunda kendisine vadedilen topraklar verilmedi ve sömürgecilik idealini gerçekleştiremedi.

Bu durum, bir taraftan sosyal ve ekonomik yaşamda sarsıntılara yol açarken bir taraftan da ulusal gururu inciterek milliyetçi akımların güçlenmesine yol açtı. Ülkenin her tarafına dağılmış asker kaçakları, terhis olan askerlerin maddi ve manevi beklentileri ve yaşanan işsizlik politik istikrarı bozdu.

Benito Mussolini

Ayrıca sosyalizm ve komünizm gibi akımlar da önem kazanmıştı. Bu akımların da etkisiyle işçiler grevler yapıyorlar ve fabrikaların yönetimine ortak olmak istiyorlardı. Grev ve toprak işgalleriyle çıkarları tehlikeye giren toprak ve fabrika sahipleri; topraklarını ve yatırımlarını koruyacak, siyasal istikrar sağlayacak bir düzenin kurulmasından yana tavır sergilediler.

İtalya’nın büyük bir Akdeniz ve Balkan ülkesi olmasını isteyen milliyetçi gruplar, İtalya’ya yeni bir ruh sağlayacak genç ve enerjik bir önder aramaya başladılar. İşte bu gruplar, aradıkları gücü Benito Mussolini’nin önderliğinde ve onun Ulusal Faşist Partisi’nde buldular.

Duce (lider) lakaplı Mussolini’nin partisi; ülkedeki karışıklıkların da etkisiyle bazı aydınlar, askerler, küçük toprak sahipleri, tüccarlar, sanayiciler vb. orta sınıflar arasında hızla taraftar topladı. 1919 seçimlerinde otuz beş milletvekili kazanan Faşist Parti, 1922 Ağustos’undaki işçilerin genel grevine karşı “Kara Gömlekliler” adı verilen militan grubunu Napoli’den Roma’ya yürüttü. Bu yürüyüş sonucu hükûmet istifa etti. Bunun üzerine İtalyan Kralı, Ekim 1922’de yönetimi Mussolini’ye devretti. Mussolini, 1943’e kadar İtalya’yı diktatörlükle yöneterek totaliter bir rejim kurdu.

Mussolini iş hukukunda yaptığı değişikliklerle, hür sendikacılığın yerine “korporatizm”i getirdi. Korporatist modelde her meslek grubu patronuyla ve çalışanlarıyla bir dernek hâlinde örgütleniyordu. Böylece ekonomi ve sosyal yaşam devlet tarafından kolaylıkla denetleniyordu.

Yorum yapın