Eyyubi Devletinin yıkılışı ve Eyyubilerin tarihi önemi konularına değinelim.
Selahaddin’in oğulları birbirleriyle mücadeleye girdiler. Bundan yararlanan Selahaddin’in kardeşi Melik Adil, yeğenlerini mağlup ederek Şam Eyyubilerini ortadan kaldırdı. Halep Eyyubilerini de kendisine bağladı. Ülkede birlik ve düzeni sağladı. Halk, onun yönetiminde huzur içinde yaşadı.
Melik Adil, Haçlılarla da başarılı savaşlar yaptı. Haçlıların Dimyat’a saldıracakları haberini alınca gerekli hazırlıkları yaparken öldü (1218).
Melik Adil de kardeşi Selahaddin gibi ülkeyi oğulları arasında paylaştırdı. Birçok sayıda Eyyubi Devleti kuruldu. Bunlardan en ünlüleri Mısıra hâkim olan Kâmil ve Şam’a hâkim olan Eşrefin kurduğu devletlerdir. Bu devletler kendi aralarında devamlı savaştıkları için hiçbir Eyyubi hükümdarı birliği sağlayamadı. Bunlar, bu dönemde Anadolu’ya hâkim olan Türkiye Selçukluları ile iyi ilişkiler kurdular. Kamil’in yerine oğlu Salih geçti. Eyyubileri eski gücüne kavuşturmak için Kıpçak Türklerinden bir ordu kurarak ülkede birliği sağlamaya çalıştı. Bu sırada VII. Haçlı Seferi’nde Dimyat Haçlıların eline geçti.
Ordusuyla Dimyat üzerine yürüyen Salih yolda hastalanarak öldü. Yerine oğlu Turan Şah geçti. Onun döneminde Saint Louis (Sen Lui) komutasındaki Haçlı ordusu ile Mansure’de yapılan savaşta büyük başarılar elde edildi. Sen Lui esir alındı. Turan Şah, Sen Lui ile antlaşma yaparak Dimyat’ı geri aldı. Ayrıca Sen Lui, büyük miktarda kurtuluş parası ödedi. Turan Şah’ın Haçlılarla antlaşma yapması ordu içerisindeki Memluklerin (Kıpçak Türklerinin) harekete geçmesine neden oldu. Memluk komutanı Aybek, Turan Şahı yakalatarak öldürttü (1250).
Bu olay, Eyyubi Devleti’nin yıkılışı olarak kabul edilmektedir. Eyyubi Devleti’nin yıkılmasından sonra Mısır toprakları üzerinde Memluk Devleti kuruldu. Eyyubi Devleti’nin kolları olan Şam, Hama, Humus, Hâlep, Silvan, Yemen, Kerek Moğollar ve Memlukler tarafından ortadan kaldırıldılar. Bunlar içinde en uzun yaşayan kol olan Hısn-ı Keyfa Eyyubileri ise Osmanlılar tarafından ortadan kaldırılmıştır(1524).
Eyyubilerin Tarihi Önemi
Selahaddin Eyyubi, Fâtımî Devleti’ne son vererek Müslümanlar arasındaki mezhep kavgalarını önemli ölçüde önledi. Haçlılardan Kudüs’ü alarak İslam dünyasına kazandırdı. Suriye ve Filistin üzerindeki Hristiyan üstünlüğüne son verdi. Mısır’ın imarına önem veren Eyyubiler burada önemli eserler meydana getirdiler. Avrupalı şövalyeler arma sistemini Eyyubilerden almışlardır.