Varlık anlayışında atomcu görüşü savunan ilk filozoftur (Görsel 1.8). Felsefe dışında matematik, fizik, teknik, tıp ve psikoloji gibi geniş bir alanda çalışmaları vardır.
Demokritos’a göre arkhe, maddenin en küçük yapı taşına kadar bölünüp artık bölünemeyecek hâle gelindiğinde elde kalan son parçadır. O, bu parçaya atom demektedir. Atomlar sonsuz, değişmeyen, boşluksuz ve yer kaplayan özelliktedir.
Sonsuz uzay ve boşlukta hareket eden atomlar, basınçları sonucu sınırsız şekiller halinde birleşerek varlıkları oluştururlar. Atomların bir araya gelmesi doğum, atomların birbirinden ayrışması ise ölümdür.
Demokritos’un atomların hareket, birleşme ve ayrışma durumlarına yönelik düşünceleri; felsefe ve bilimlerdeki nedensellik fikrine kaynaklık etmiştir.