Dünya üzerindeki mekânsal veriler; nokta, çizgi ve alan olarak harita üzerine aktarılabilir. Göller, denizler, tarım alanları, sanayi bölgeleri vb. alan olarak; akarsular, yollar, fay hatları, sınırlar vb. çizgiler şeklinde; ölçeğe bağlı olarak değişmekle beraber genellikle yerleşim merkezleri, doruklar vb. nokta şeklinde haritalara aktarılır (Şekil 1.25).
Coğrafi Bilgi Sistemleri
Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) doğal ve beşerî sistemlere ait her türlü verinin bir veri tabanında toplanması; amaca göre bu verilerle çeşitli analizler yapılması; bu analizlerin sonuçlarının harita, tablo ve grafik şeklinde gösterilmesi için tasarlanmış olan bir bilgisayar sistemidir.
CBS ile doğal ve beşerî ortama ait olan mekânsal veriler; nokta, çizgi ve alansal olmak üzere farklı katmanlar oluşturacak şekilde sayısallaştırılır (Şekil 1.26).
Farklı konularda elde edilen veriler CBS ile mekânsal analizlere tabi tutulur ve coğrafi sorgulama sürecine uygun olarak “nerede, neden ve nasıl?” sorularına cevaplar aranır. Böylece olay ve nesneler arasındaki ilişkiler, mekâna bağlı olarak ortaya çıkarılır ve sorunların gerçek kaynakları bulunarak problemlere çözüm önerileri geliştirilebilir.
CBS günümüzde coğrafya başta olmak üzere çevre bilimleri, ormancılık, arazi kullanımı, bölge planlama, güvenlik, sağlık ve tarım gibi çok farklı alanlarda kullanılmaktadır. Bununla birlikte mevcut durumun ortaya konulması,
Uzaktan Algılama
Uzaktan algılama, fiziksel temas olmadan havadan veya uzaydan cisimler hakkında bilgi alma tekniğidir. Bu teknikte uçak ve uydulara yerleştirilmiş olan kameralar, yeryüzünden yansıyan farklı dalga boyutundaki ışınları alarak kaydeder. Ardından alınan veriler, yeryüzünde bulunan alıcılar vasıtasıyla toplanıp görüntülemek için bir bilgisayara aktarılır.
Arazi kullanımı, toprak, jeoloji, yeryüzü şekilleri, bitki örtüsü, tarım, sanayi, ulaşım gibi mekânsal veriler bu teknikle kolay bir şekilde haritalanır.
Aynı zamanda madenler, yer altı suları, deniz ve okyanus tabanları gibi unsurların belirlenmesinde de uzaktan algılamadan faydalanılır (Görsel 1.21).
