Kas Sistemi – Kasların Görevi Nedir? Kaç Çeşit Kas Vardır? Tendonlar

Kaslar, kemiklerle vücuda şekil verir. Kasların temel görevi, vücudun veya bulundukları organların ha­reketini sağlamaktır. Örneğin iskelet kaslarının kasılıp gevşemesi sayesinde konuşma, nefes alıp verme, yü­rüme, koşma, yüzme gibi çeşitli hareketler gerçekleşir. İstemsiz çalışan düz kaslar, iç organlarımızın hareke­tini sağlar. Kan, kalp kasının kasılmasıyla tüm vücuda ve akciğerlere pompalanır. Böylece hücrelere gerekli maddelerin ulaştırılması sağlanır.

Kaslar, kas dokusundan oluşmuştur. Kas dokusunda yer alan kas lifleri kas hücresi olarak adlandırılır. Kas hücreleri özelleşmiş hücrelerdir. Kas hücrelerinin zarına sarkolemma, plazmasına sarkoplazma, en- doplazmik retikulumuna sarkoplazmik retikulum adı verilir. Kas hücrelerinde kasılıp gevşemeyi sağlayan aktin ve miyozin proteinlerinden oluşmuş filamentler bulunur. Bu iplikçikler, bir araya gelerek miyofibrilleri oluşturur. Kas dokuda enerji ihtiyacı fazla olduğundan kas hücrelerinin mitokondri sayısı fazladır.

Kaç Çeşit Kas Vardır? Kaslar; düz kas, kalp kası ve iskelet kası olmak üzere üç çeşittir.

1) Düz kas

İç organların yapısında bulunan düz kaslar, mekik şeklindeki hücrelerden oluşmuştur. Bu hücreler, tek çekirdekli olup aktin ve miyozin filamentler, hücre boyunca düzenli olarak sıralanmadığın­dan düz kaslarda bantlaşma görülmez. Bu nedenle bu hücrelerden oluşan kaslar, düz kas olarak adlandırılır. Düz kaslar, yavaş kasılıp yavaş gevşer.

Düz kasların kasılıp gevşemesi, otonom sinir sistemi tarafın­dan düzenlenir ve bu kaslar istemsiz hare­ket eder. Düz kaslar sinirsel, hormonal ve fiziksel uyarılarla kasılır. Solunum, sindi­rim, dolaşım, üreme ve boşaltım sistem­lerini oluşturan organların yapısında düz kaslar bulunur.

2) Kalp kası

Kalbin yapısında yer alır. Silindirik hücreleri dallanma gösterir. Kalp kası hücreleri genellikle tek çekirdeklidir ve çok miktarda mitokondri içerir. Miyozin ve aktin filamentlerin düzenli diziliminden dolayı kalp kası hücreleri mikroskop altında çizgili görünür. Bu hücreler, çizgili olmaları nedeniyle iskelet kası hücreleri­ne benzer, hızlı kasılır.

İstemsiz çalışmala­rı nedeniyle düz kas hücrelerine benzerlik gösterir. Çalışmaları otonom sinir sistemi tarafından düzenlenir. Kalp kası hücreleri otonom sinir sistemi tarafından impuls almadan da kasılıp gevşeyebilir.

3) İskelet kası

Vücutta en çok bulunan kas çeşididir. Bu kaslar, iskelete tutunur. İskelet kasları­nın işlevleri, beyin kontrolünde gerçekleş­tiği için istemli olarak çalışır. İskelet kas­ları, kas boyunca uzanan kas liflerinden oluşur. Mikroskop altında çizgili görünür. İskelet kasına çizgili kas da denir. Her bir lif, uzun silindir şeklinde tek bir hücredir.

İskelet kası hücreleri, çok sayıda çekirdek içerir. Çünkü bu hücrelerin her biri embriyonik dönemde çok sayıda hücrenin kaynaşmasıyla oluşmuştur. Bu hücreler, oksijen depolayabilen ve demir içeren miyoglobin pigmenti içerdiğinden kırmızı renkte görünür. İskelet kasları hızlı kasılır ve çabuk yorulur.

>> Kas Kasılması Nedir? (Okumak için tıklayın)

>> Kas Enerjisinin Sağlanması – Kasların Enerjisinin Sağlanması Nasıl Olur? (Okumak için tıklayın)

Tendonlar

Kaslar kemiklere tendonlarla bağlanır. Tendonlar kasları kemiklere bağlayan bağ doku liflerinden oluş­muş yapıdır. Tendonlar kasılmaz. Fiziksel gerilmelere karşı dayanıklıdır.

BİLGİLENİYORUM Bazı kaslar birbirine zıt çalışır. Bu kaslara antagonist kaslar denir. Antagonist kaslardan biri ka- sılırken diğeri gevşer. Böylece iki farklı yönde dengeli ve hızlı hareket sağlanır. Kolun üst kısmında yer alan pazu kasları antagonist kaslara örnektir.