Duyu Organları Nedir? Duyu Organlarının Yapısı ve İşleyişi

Dış çevreden gelen uyarıların algılanmasını sağlayan deri, göz, burun, dil ve kulağa duyu organları de­nir. Çevredeki varlıkların doku, renk, tat, koku gibi özellikleri duyu organlarıyla algılanır. Duyu organlarında duyu reseptörleri bulunur. Duyu reseptörleri ve duyu organları, canlının çevreye uyumunu kolaylaştırır. Dış çevreden gelen uyarıları alanlarına dış reseptör, iç çevreden gelen uyarıları alanlarına ise iç reseptör denir. Örneğin derideki çevre sıcaklığı değişimlerini algılayan reseptörler dış reseptördür.

Vücut sıcaklığının sabit tutulması için hipotalamusta bulunan kanın sıcaklığını algılayan reseptör ise iç reseptördür. Reseptörler uya­rıları alır. Alınan uyarılar sinir hücresine iletilir ve impulsa dönüşür. İmpulslar, nöronlarla beyinde ilgili mer­kezlere iletilir, anlamlandırılır ve tepki meydana getirilir. Duyu reseptörleri algıladıkları uyarı çeşidine göre; mekanoreseptör, ağrı reseptörü, termoreseptör, fotoreseptör ve kemoreseptör olmak üzere beşe ayrılır.

Deride, kulakta ve dilde bulunan basınç, hareket, dokunma, ses gibi uyarılara karşı duyarlı olan reseptörlere mekano- reseptörler denir. Ağrı duyusunun algılanmasını sağlayan reseptörlere ağrı reseptörü denir. Beyin dışında tüm vücudumuzda bulunur. Sıcak, soğuk gibi ısı değişimlerine karşı duyarlı reseptörler termoreseptörlerdir.

Işığa karşı duyarlı reseptörler fotoreseptörlerdir. Gözde ışığa karşı duyarlı fotoreseptörler, elektromanyetik reseptör çeşidine örnektir. İç ve dış çevredeki koku ve tadın oluşmasını sağlayan kimyasallara karşı duyarlı re­septörler kemoreseptörlerdir. İnsan beyninde yer alan susuzluk hissinin oluşmasında görevli ozmoreseptörler iç kemoreseptörlerdir.

Yorum yapın