Dürtü Nedir? Uyarıcı Kaynaklı Güdüler Nedir? Sosyal Güdü Nedir?

Güdüler; fizyolojik, toplumsal ve psikolojik güdüler diye sınıflandırılabilir.

Fizyolojik güdüler, fizyolojik gereksinimlerden kaynaklanır. Bunlar, tüm canlılarda bulundukları için evrensel, birçok toplumsal ve psikolojik güdünün temelini oluşturdukları için de birincildir. Fizyolojik güdüler; öğrenilmemiş, doğuştan var olan güdülerdir. Bunlar iç dürtüler adını da alır. Başlıcaları: açlık, susuzluk, cinsellik, annelik, uyku, hareket gibi iç dürtülerdir.

Uyarıcı kaynaklı güdüler, dışsal uyarıcılara daha çok bağlı olan, dış dünyayı keşfetmeye ve değiştirmeye odaklı öğrenilmemiş güdülerdir. Bunların başında araştırma ve merak, kurcalama ve temas etme güdüleri gelir. Araştırma ve merak, dünyayı anlama ve keşfetmeye yönelik, yaratıcılıkla ilgili bir güdüdür. Merak düzeyi içinde bulunulan duruma, koşullara ve olaylarla tanışıklık derecesine göre değişir. Kurcalama, insanın dokunmanın rahatlığına ulaşma ve nesneleri kurcalama eğiliminden kaynaklanır. İnsanın bir nesneyi eline alma, onunla oynama, ona dokunma, hissetme eğilimidir. Dokunarak anlama ve sakinleşme gereksinimini karşılar. Temas etme evrensel bir güdüdür. İnsan için şefkat, kucaklama ve yakınlık temeldir. Öyle ki yeni doğan bebeklerde bu gereksinimle kilo alma arasında ilişki saptanmıştır. Erken doğan bebeklerin kucağa alındıktan sonra daha hızlı kilo aldıkları gözlenmiştir.

Öğrenilmiş sosyal güdüler, benliğin savunulmasıyla ve başka kişilerle ilgilidir. Bunların çoğu öğrenilmiş, küçük bir kısmı ise öğrenilmemiştir. Örneğin sosyal onay, kendi hakkında olumlu düşünülmesi isteği, başarı gereksinimi, başarısızlık korkusu vb. öğrenilmiş sosyal güdülerdir. Sevme gereksinimi, başkalarıyla birlikte olma ise öğrenilmemiştir.

Sosyal güdüler, fizyolojik güdülerden ne daha zayıf ne de daha az önemlidir. Hatta zamanla güçlenip fizyolojik güdülerden daha önemli hâle bile gelebilir.

Sosyal güdüler o kadar karmaşıktır ki bazen aynı güdünün farklı davranışlara yol açtığı görülür.

Farklı toplumsal güdüler aynı davranışlara da yol açabilir.

Yorum yapın