İhtiyaç, organizmanın yaşaması için gereken maddi ve manevi gerekliliklerin bir ya da birkaçının eksikliğinin duyulmasıdır. İhtiyaçların karşılanamaması durumunda organizmanın dengesi bozulur.
İhtiyaçların karşılanması için organizmada oluşan güce dürtü denir. İhtiyaç ortaya çıktığı anda organizmanın fizyolojik ya da ruhsal dengesi değişir ve bir iç gerilim doğar. Bu durum, onu çeşitli davranışlara, tepkilere yöneltir.
Dürtü ve ihtiyaç kavramları karıştırılmamalıdır. Örneğin belirli bir açlık süresinden sonra besin ihtiyacı artar. Oysa organizmadaki gerilim, açlık dürtüsü ya da kısaca açlık hissi azalır ve bir süre sonra yok olur. Bu da bize dürtünün ihtiyaç sonucu ortaya çıktığını ama ihtiyaçla aynı şey olmadığını gösterir. İhtiyaç sürdüğü hâlde dürtü ortadan kalkabilir.
Organizmanın bir ihtiyacını gidermek için onu dürtü yönünde harekete geçiren eğilime motiv ya da güdü denir. Güdü sonucu bir davranış ortaya konur. Bu da yiyecek arama davranışıdır. İhtiyaç karşılandığında organizma doyuma ulaşır ve rahatlama oluşur. İhtiyaç, dürtü, güdü, davranış ve doyum sürecinin tümüne güdülenme (motivasyon) denir. Güdülenme üzerinde fizyolojik ve psikolojik sağlık için duyulan nesnel gereksinimlerin; kendimiz için iyi ya da yararlı gördüğümüz, kazanmaya çalıştığımız değerlerin; amaç, niyet ve duygularımızın etkisi vardır.