Birinci İnönü Savaşı ve Sonuçları (6-10 Ocak 1921)

Birinci İnönü Savaşı öncesi tarafların durumu:

Tüfek Ağır Makineli Top Süvari
Türk Ordusu 6.000 50 28 ?
Yunan Ordusu 20.000 150 50 200

Paris Barış Konferası’nda İngilizlerin ısrarı sonucu, İzmir ve çevresi Yunanlılara verilmişti. 15 Mayıs 1919’da İzmir’i işgal eden Yunanlılar halka işkence ve zulüm yapmaya başladılar.

Ege Bölgesi’nde Yunan işgaline karşı ilk mücadeleyi, silahını ateşleyerek gazeteci Hasan Tahsin başlattı. Ege’nin her yerinde, Yunanlılara karşı silahlı mücadeleye girişecek Kuvayımilliye örgütleri kurulmuştu.

Bunlar, düşmanı yavaşlattı ve hatta yer yer durdurmayı başardı. Ancak bütün çabalara rağmen Yunan ilerleyişi durdurulamadı.

Anadolu’da düşmana karşı yürütülen şanlı direniş devam ettiği için İtilaf Devletleri, Sevr Antlaşması’nı uygulamakta zorluk çekiyorlardı. Bu nedenle Yunan ordusunun saldırılarını artırarak devam ettirmesini istediler. Yunanlıların amacı da Ankara’yı ele geçirip millî harekete son vermekti.

BMM Hükûmeti düzenli ordunun kurulduğu dönemde Çerkez Ethem isyanı ile uğraşmak zorunda kaldı. Bu fırsattan yararlanan Yunanlılar saldırıya geçti (6 Ocak 1921). Amaçları Eskişehir’i ele geçirmekti. Bunun için Bursa ve Uşak’tan başlayarak Eskişehir ve Afyon yönünde ilerlemeye başladılar.

Amaçlarına ulaşırlarsa Türkler demir yolu üstünlüğünü kaybedecekti. Birkaç yoldan ilerleyen Yunanlılar, İnönü İstasyonu çevresindeki Türk mevzilerine saldırdılar (9 ocak 1921).

Birinci İnönü Savaşı’nın yapıldığı alanı gösteren kroki

Batı Cephesi Komutanı Albay İsmet Bey komutasındaki Türk birlikleri, İnönü yöresinde Yunan ordusunu durdurmayı başardı. Yapılan savunma savaşında Türk ordusu, Yunanlılara karşı önemli başarılar elde etti. Yunan ilerleyişini durduran düzenli ordu birlikleri, Çerkez Ethem üzerine yürüyerek bu eski Kuvayımilliyeciyi Yunanlılara sığınmak zorunda bıraktı. Yunan ordusu, 10-11 Ocak 1921 gecesi bölgeden çekilmek zorunda kaldı.

Bu askerî zaferin önemli sonuçları şunlardır:

  • Büyük Millet Meclisi orduları Batı Cephesi’nde ilk askerî başarısını kazandı.
  • Bu başarı, Büyük Millet Meclisinin itibarını artırdı.
  • Türk halkının kurtuluş umudu güçlendi.
  • Batı Cephesi Komutanı İsmet Bey generalliğe yükseltildi.
  • İtilaf Devletlerinin Yunanlılara olan güvenleri sarsıldı.
  • Bu yeni durumu görüşmek üzere Londra’da bir konferans toplanması kararlaştırıldı.
Birinci İnönü Savaşı sonrası askerlerimizin sevinç gösterisi (1921)

Yorum yapın