Fovizm, 1900’lerin başında Henry Matisse (Matis)in öncülüğünde Braque, Derain “Charing Cross Köprüsü” (Resim 04.87), Dufy, Rovault ve Vlaminek’in bir araya gelmesiyle oluşturulan bir sanat akımıdır.
Paris’te 1905 yılında açtıkları ilk resim sergisinde yaptıkları resimlerde çarpıcı, sert anlatım tarzları ve çiğ renkleri kullanmaları, resimlere “vahşi hayvan” anlamı taşıyan Fouve (Fov) denilmesi sonucu bu terim, sonraları akımın adı olarak anılmasına neden olmuştur.
a. Genel Özelliklerı:
Sanatçının eserini oluştururken özgür hareket etme düşüncesi önem kazanmıştır. Duygularını renklerle anlatmaya çalışan sanatçılar kaba fırça vuruşlarıyla tuvallerinde renklerini geniş yüzeylere yayarlarken çiğ ve sert renkler kullanmışlardır. Derinliğe yer verilmemiş, resimlerindeki objeler bozularak aktarılmıştır. Figürlerin dış çizgileri resimdeki asıl ögelerin önüne geçmiştir. Dışavurumcu bir anlatımı seçmişlerdir.
Fovizm akımı sanatçıları renk açısından en çok Van Gogh ve Gauguin’ den etkilenmişlerdir.
b. Sanatçıları:
HENRY MATISSE (Matis) (1869-1954):
Fransız ressam ve heykelcisi Matisse, fovizmin öncüıüğünü yapmış ve 20. yüzyıl resim sanatının oluşmasında önemli katkılarda bulunmuş bir sanatçıdır.
Matisse, uzun sanat yaşamı boyunca doğanın saf renklerine bağlı kalmış bir “fov” olarak tanımlanmıştır. Sanatında bir dönüm noktası olan 1905 yazından sonra kırmızı-yeşil, turuncumavi, sarı-mor renklerini yan yana kullanmaya başladı. İlk resimleri arasındaki “Şapkalı Kadın”da canlı renklerin hızlı fırça vuruşları portreye benzersiz bir ifade kazandırmıştır. “Madam Matisse”de ise, Matisse’in renk duyarlığını olanca görkemiyle ortaya çıkarttığı bir eseridir. Sanatçı portrenin saçlarında yeşil ve kırmızı, yüzde de yeşil ve parlak pembe gibi renkleri kullanmıştır. “Kırmızı Oda” (Resim 04.88) ve “Görüşme” (Resim 04.89) gibi eserlerinde Matisse, resminin bütün yüzeyini tek bir renge boyamıştır. Resimlerinde çizgi ve renklerine dekoratif özellikler katmayı seven Matisse, İran minyatürlerinde sıkça karşılaşılan düz mekan uygulamasını da göz ardı etmemiştir. “Dans ve Müzik” de sanatçının güçlü çizgileri, sarı, mavi, kırmızı ve yeşil renkleriyle dikkati çekmektedir. Matisse, “Kırmızı”, “Geniş İç Mekan” adlı resimlerinde parlak renklerle ev içi resimleri de yapmıştır.
Düz renk alanları, yuvarlak dış hatlar ve sadeleştirilmiş biçimler Matisse’nin lirik tarzının özellikleridir.
Fovist hareketin en önemli savunucusu Matisse, temelde iki boyutlu gibi görünen kompozisyonlarda saf renkler kullanmıştır.
Yaşamının son yıllarında vitraylar ve duvar resimlerine de ölümsüz imza sını atan Matisse’in yaşam sevgisi ile dolup taşan eserlerinden bazıları; “Okuyan Kadın”,”Kırmızı Oda” (Resim 04.88), ”Akşam Yemeği Masası”,”Görüşme” (Resim 04.89), “Yaşam Sevinci”, “Pembe Çıplak”, “Müzik” Açık Pencere ve “Kralın Acıları”dır.
MAURICE DE VLAMINCK (Vilamink) (1876-1958):
Fovizmin önde gelen temsilcilerinden Fransız ressam, figürlerindeki bozmalarla resimlerine dışavurumcu bir boyut katmıştır. Güçlü koyu renk ağırlıklı tablolar yapmıştır. “Pipolu Adam” dışavurumcu özellikler taşıması yönünden önemli eserlerdendir. Afrika heykeli ile de ilgilenen Vlaminck’in Matisse ile tanışması fovistlere katılmasına neden olmuştur. “Ağaçlı Manzara”(Resim 04.90)sı parlak renkler ve özgür fırça kullanılışıyla fovist resmin en tipik örnekleri arasındadır. Fırçasını tuval üzerinde uzunlamasına sürüşü ile tanınan Vlaminck, daha çok manzara ve ölü doğa resimleri yapmıştır.
Vlaminck’in eserleri arasında “Sirk”, “Kırmızı Ağaçlar”ve” Harvest” en çok tanınanlardır.
RAOUL DUFY (Dafi) (1877-1953):
Dufy, zevk ve lüks içindeki yaşam sahnelerini canlandırdığı parlak renklerden oluşan resimleriyle tanınmış fovizmin yaygınlaşmasında rol oynamış Fransız ressamı ve tasarımcısıdır.
Özgün üslubunu beyaz bir yüzeye sürdüğü incecik aydınlık renkler ve bir taslağın çizgilerini andıran biçimlerle oluşturmuştur. 1920’lerden sonra eserlerindeki renklerden uzaklaşarak canlı ve insana neşe veren konulara yönelmiştir. Bu tarz Dufy’nin sulu boyalarından daha belirgin ve kuvvetli bir biçimde görünmektedir.
Raoul Dufy, 1. Dünya Savaşı’nda kahramanlık teması doğrultusunda ağaç baskılar da yapmıştır. Sonraları büyük boyutlu süslemelere yönelen Dufy’nin önemli eserleri arasında “Boulogne Ormanı”,”Martquesteki Gemiler” (Resim 04.91), “Deauville”, “Şato ve Atlar”, “Fransız Orkestrası” (Resim 04.92), bulunmaktadır.
