Koordinat sistemini oluşturan unsurlara bakalım.
Paralel Nedir? Paralelin Özellikleri Nelerdir?
Kutup noktalarına eşit uzaklıkta bulunan noktaların birleştirilmesi ile oluşturulan ve yerküreyi iki eşit yarım küreye böldüğü varsayılan çembere Ekvator adı verilir. Ekvator’a paralel olarak geçtiği varsayılan hayalî çemberlere ise paralel adı verilir (Şekil 1.13).
Paralellerin başlıca özellikleri şunlardır:
- Başlangıç paraleli Ekvator’dur.
- Ekvator, en büyük paralel çemberidir.
- Paralellerin çevre uzunlukları Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe azalır.
- Paralellerin birer derecelik aralıklarla çizildiği varsayılır.
- 90’ı Kuzey, 90’ı Güney yarım kürede olmak üzere toplam 180 paralel vardır.
- Ekvator’dan uzaklaştıkça paralel dereceleri büyür.
- Bir derece aralıklarla çizildiği kabul edilen ardışık iki paralel arasındaki uzaklık her yerde eşittir ve yaklaşık 111 km’dir.
Enlem Nedir? Enlemin Özellikleri Nelerdir?
Yeryüzündeki bir noktanın Ekvator’a olan uzaklığının yerin merkeziyle yaptığı açının değeridir (Şekil 1.14). Enlem etkisine bağlı olarak Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe aşağıda belirtilen değişimler yaşanır.
- Güneş ışınlarının düşme açısı küçülür.
- Cisimlerin gölge boyları
- Sıcaklık azalır.
- İklim, bitki örtüsü, tarım ürünleri ve toprak türleri farklılaşır.
- Deniz sularının tuzluluk oranları azalır.
- Kalıcı kar alt sınırı alçalır.
- Tarım, orman ve yerleşme üst sınırları alçalır.
- Dünya’nın çizgisel hızı azalır.
- Yer çekimi
- Gece ve gündüz süre farkı
- Nüfus ve yerleşme özelliklerini etkiler.
Meridyen Nedir? Meridyenin Özellikleri Nelerdir?
Bir kutuptan diğer bir kutba uzanan ve paralelleri dik olarak kestiği düşünülen hayalî yarım çemberlerdir (Şekil 1.15).
Meridyenlerin başlıca özellikleri şunlardır:
- Başlangıç meridyeni (0°), İngiltere’nin başkenti Londra yakınlarındaki Greenwich kasabasında bulunan Kraliyet Gözlemevi’nden geçer.
- Meridyenlerin uzunlukları eşittir.
- Ekvator’da meridyenler arasında 111 km mesafe vardır. Ancak bu mesafe kutuplara gidildikçe azalır.
- İki meridyen arasındaki yerel saat farkı 4 dakikadır.
- 180’i Batı, 180’i Doğu Yarım Küre’de olmak üzere toplam 360 meridyen vardır.
- Başlangıç meridyeninden uzaklaştıkça meridyen dereceleri büyür.
Boylam Nedir?
Yeryüzündeki herhangi bir noktanın başlangıç meridyenine olan uzaklığının yerin merkeziyle yaptığı açının değeridir (Şekil 1.16).
Boylam değerleri yerel saatler üzerinde etkilidir.
Bu konuyu, basit, açık ve kolay anlaşılır ve akılda tutulur bir tarzda adam gibi anlatacak bir sunum yapamadınız. Bu ezber bilgileri alt alta sıralamak değildir. Bir noktanın koordinatlarının (enlem ve boylam deverlerinin) ne anlama geldiğini bile anlatamadiniz.
Ne kadar yanlış bir yaklaşım insanlar emek veriyor zamanlarını ayırıp bizi aydınlatıyor buna karşılık böyle yazmanız çok ayıp beyefendi.