İkinci Körfez Savaşı – ABD’nin Irak’ı İşgali (2003)

1990’lar boyunca BM’nin oluşturduğu Irak Özel Komisyonu ve IAEA, Irak’ta gergin ve kesintili geçen denetimlerini sürdürdü.

1995’te Irak’a uygulanan ambargo “Gıda Karşılığı Petrol” programına dönüştü. Buna göre; geçici bir çözüm olarak Irak halkının insani gereksinimlerini karşılamak amacıyla doksan günde 1 milyar dolarlık petrol ihraç etmesi, bunun önemli bir kısmının Kerkük-Yumurtalık Hattı’ndan yapılması ve Türkiye’nin de BM Yaptırımlar Komitesi’nin öngördüğü oranda boru hattının kullanımı karşılığı Irak’tan petrol almasına izin verilmesi öngörülmekteydi.

ABD ve İngiltere’nin 1998’deki Çöl Tilkisi Operasyonu ile Irak’taki kitle imha silahlarının denetimi sona ermiş ancak ambargo kaldırılmamıştı. Buna karşın 1999’dan itibaren Irak’ta yeniden nükleer, biyolojik ve kimyasal silahların denetimi başladı.

Irak’taki silah denetçileri, herhangi bir bulguya rastlamadıklarını 2002 ve 2003’ün ilk aylarında açıkladılar. Buna rağmen yine de ABD, İngiltere ve İspanya Irak’a güç kullanımını öneren karar tasarısını BM’ye sundular. Almanya, Rusya, Fransa, Çin, Suriye ve Belçika başta olmak üzere Güvenlik Konseyi üyelerinin çoğunluğu bu tasarıya karşı çıktı.

İkinci Körfez Savaşı – Irak (2003)

BM Güvenlik Konseyi’nde Irak’a zaman tanınmasına ilişkin tartışmalar yaşanırken ABD ve İngiltere, kararı beklemeden 20 Mart 2003’te “Irak’ı Özgürleştirme Operasyonu” adıyla Irak’a saldırı başlattılar. Irak ne hava ne de kara kuvvetlerini kullanabildi. Dünya ülkelerinin büyük çoğunluğunun karşı çıkmasına rağmen ABD ve İngiliz orduları 9-10 Nisan 2003’te Bağdat’ı ele geçirdi.

Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin

Daha sonrasında yakalanan Irak lideri Saddam Hüseyin yargılandı ve 30 Aralık 2006’da idam edildi. 13 Temmuz 2003’te Geçici Irak Yönetim Konseyi oluşturuldu. Yönetimin aldığı kararlar doğrultusunda 30 Ocak 2005’te yapılan seçimlerde Celal Talabani cumhurbaşkanı seçildi. ABD ile Irak yönetimi arasında 2008’de yapılan antlaşma doğrultusunda ABD; 2009’da şehir merkezlerinden, 15 Aralık 2011’de de tüm Irak’tan askerlerini çekti. Irak’ta 2014’te yapılan seçimler sonunda Fuad Masum parlamento tarafından cumhurbaşkanı seçildi.

Yorum yapın