İslam ahlakının iki temel kaynağı vardır: Bunlardan biri Allah’ın (c.c.) kelamı olan Kur’an-ı Kerim diğeri de O’nun son elçisi Hz. Muhammed’in (s.a.v.) söz ve davranışları olan sünnettir. Kur’an-ı Kerim, İslam dininin ana kaynağıdır. İslam ahlakını en kısa ve en doğru yoldan öğreneceğimiz kaynak Kur’an-ı Kerim’dir. İnsanlara neyin iyi neyin kötü olduğunu ve insan davranışlarının değerinin ne olduğunu açıklayan Kur’an-ı Kerim’dir. Peygamberimiz de (s.a.v.) Kur’an’ın açıklamalarını hayatına uygulayarak bizlere bunları göstermiştir.
Kur’an-ı Kerim, insanın ahlaki hüküm ve tercihlerinde yanlış yapmasını önleyerek onu güzel ahlaklı bir birey haline getirmek için ahlaki ilkeler ortaya koyarak İslam ahlakına kaynaklık eder. Kur’an-ı Kerim’de Maide suresi 8.ayetinde Yüce Allah (c.c.) şöyle buyurmaktadır: “ Ey iman edenler! Allah için hakkı ayakta tutan, adaletle şahitlik eden kimseler olun. Bir topluluğa duyduğunuz kin, sizi adil davranmamaya itmesin. Adaletli olun; Bu, Allah korkusuna daha çok yakışan (bir davranış) tır. Allah’a isyandan sakının. Allah yaptıklarınızı hakkıyla bilmektedir.”
“Ey iman edenler! Bir topluluk diğer bir toplulukla alay etmesin. Belki de onlar, kendilerinden daha iyidirler. Kadınlar da kadınları alaya almasınlar. Belki onlar kendilerinden daha iyidirler. Kendi kendinizi ayıplamayın, birbirinizi kötü lakaplarla çağırmayın. İmandan sora fâsıklık ne kötü bir isimdir! Kim de tövbe etmezse işte bu kimseler zalimlerdir.
Ey iman edenler! Zannın birçoğundan sakının çünkü zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin kusurlarını ve mahremiyetlerini araştırmayın. Birbirinizin gıybetini yapmayın. Herhangi biriniz ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? İşte bundan tiksindiniz! Allah’a karşı gelmekten sakının. Şüphesiz Allah, tövbeyi çok kabul edendir, çok merhamet edendir.” (Hucurat suresi, 1112. ayetler.)
İslam ahlakının ikinci temel kaynağı Hz. Muhammed’in (s.a.v.) sünnetidir. İslam dininde Kur’an-ı Kerim’den sonra ahlaki otoritenin Peygamberimiz(s.a.v.) olduğuna dair Kur’an ayetlerinden bazıları şunlardır;
“Ey inananlar! Hayat verecek şeylere sizi çağırdığı zaman, Allah ve Resulüne uyun…” (Enfal suresi, 24.ayet),
“ (Resulüm! ) De ki: Eğer Allah’ı seviyorsanız bana uyunuz ki Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın. Allah son derece bağışlayıcı ve esirgeyicidir.” (Âl-i İmran suresi, 31.ayet),
“…Peygamber size ne verdiyse onu alın, size ne yasakladıysa ondan da sakının…” (Haşr suresi, 7.ayet),
“Muhakkak ki sana biat edenler ancak Allah’a biat etmektedirler…” (Fetih suresi, 10.ayet)
Yüce Allah (c.c.) son peygamber olarak Hz. Muhammed’i (s.a.v.)seçmiş ve ona diğer insanların bilmeleri gereken ilke ve kuralları öğretmiştir. İnsanlar da Hz. Muhammed’den (s.a.v.) İslam ahlakını hem teori hem de pratik bir şekilde öğrenmişlerdir. Hz. Muhammed (s.a.v.) İslam ahlakının görünür hâle geldiği ilk insandır. Onun güzel örnek olduğunu Yüce Allah (c.c.) şöyle bildirmektedir; “Andolsun, Allah’ın Resulünde sizin için Allah’a ve ahiret gününe kavuşmayı uman, Allah’ı çok zikreden kimseler için güzel bir örnek vardır.” (Ahzab suresi, 21.ayet)
Allah(c.c.), Peygamberimizin(s.a.v.) üstün bir ahlaka sahip olduğunu vurgular. Bu yüzden İslam ahlakına uygun yaşayabilmek ancak Hz. Muhammed’e(s.a.v.) uymakla ve onu örnek almakla mümkün olur.