Wilson İlkeleri Nelerdir ve Ne Zaman Duyuruldu?

Birinci Dünya Savaşı’nda İtilaf Devletleri yanında savaşa katılan Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Wilson (Vilsın), Avrupa’daki devletlerin siyasal, sosyal ve ekonomik durumlarını dikkate alarak kendi adını verdiği 14 maddelik bir bildiriyi dünya kamuoyuna duyurdu (8 Ocak 1918).

Wilson İlkelerinin bazı maddeleri şunlardır:

  • Galip devletler topraklarını genişletmeyecek.
  • Milletler, kendi geleceklerine kendileri karar verecek.
  • Yenilen devletler savaş tazminatı ödemeyecek.
  • Osmanlı Devleti’nde Türklerin oturdukları bölgelerde Türk egemenliği sağlanacak.
  • Dünyada barışı sağlayacak bir teşkilat kurulacak.

Bu bildiri, Birinci Dünya Savaşı’na katılmış devletlerin savaşın sona ermesiyle birlikte uymaları gereken kuralları tespit ederek dünyada savaştan kaynaklanan kayıpları sonlandırmanın ve barış içinde yeni bir dünya kurmanın önemini vurguluyordu.

Wilson İlkelerinin dünyadaki bütün devletleri ilgilendiren hükümlerine rağmen bazı ilkeler Osmanlı Devleti’ni yakından ilgilendiriyordu. Osmanlı topraklarında Türklerin yoğun olarak yaşadığı bölgede Türklere kesin egemenlik tanınacaktı. Osmanlı Hükûmeti ve bazı aydınlar,

Wilson İlkelerinin uygulanması hâlinde dünyada bir barış ortamının oluşacağına inanıyorlardı. Ancak emperyalist emellerinden vazgeçmeyen devletler, zaman içerisinde Wilson İlkelerini çiğneyerek özellikle Osmanlı Devleti’ne ait toprakları işgal ettiler.

Yorum yapın