Doğadaki madenlerin çıkarılması, işlenmesi vb. süreçlerde meydana gelen kazalara maden kazası denir.
Türkiye’de artan maden kazaları ve buna bağlı olarak yaşanan can kayıpları, iş sağlığı ve güvenliğine ne derece önem verilmesi gerektiğini açıkça ortaya koymaktadır. Örneğin Soma’da (Manisa) 13 Mayıs 2014’te meydana gelen ve 301 işçinin hayatını kaybettiği maden kazasından kısa bir süre sonra Karaman’ın Ermenek ilçesinde madende yaşanan su baskını (28 Ekim 2014) sonucu 18 işçi yaşamını yitirmiştir (Tablo 2.18).
Sonuç itibarıyla ülkemizde farklı zamanlarda yaşanan maden kazaları göz önünde bulundurulduğunda bundan sonraki süreçte benzer sonuçlarla karşılaşmamak için alınması gereken tedbirlerin bir kısmı aşağıda sıralanmıştır.
Maden Kazalarına Karşına Alınması Gereken Tedbirler Nelerdir?
- İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’na uygun bir şekilde denetlemeler çok ciddi şekilde yapılmalıdır.
- Her maden için ayrı olmak üzere madenin ve bölgenin özelliğine göre acil eylem planları hazırlanarak işçi ve yöneticilerin katıldığı eğitim ve tatbikatlar mutlaka yapılmalıdır.
- Tüm işçilerin üzerinde haberleşme cihazı, künye, ferdî oksijen maskesi ve nerede bulunduğunu gösteren bir çip bulunması zorunlu hâle getirilmelidir. Madenlerde olağanüstü durumlarda haberleşme sistemlerinin devre dışı kalmaması için gerekli önlemler alınmalıdır.
- Madenlerin tümü kamera sistemleri ile izlenebilir olmalı ve bütün çalışmalar Enerji ve Çalışma bakanlıkları tarafından da izlenmelidir.
- Maden ocağı girişi; su baskını, yangın ve dumandan korunmuş olmalıdır.
- Maden ocağının planı yapılarak yetkili makamlara onaylatılmalı ve bu plan, herkesin görebileceği panolara asılmalıdır.
- Maden ocağında bir yerde yapılan değişiklik, ocağın diğer noktalarında çok değişik etkilere neden Bu nedenle tüm değişikliklerin yetkili makamlara onaylatılması gerekmektedir.
- Kömür gibi kendiliğinden kızışma ve yanma olasılığı olan madenlerde ahşap tahkimat ve yanıcı malzemeler kullanılmamalıdır.
- Hava giriş kuyusundan kömür tozunun girmesi önlenmelidir.
- Grizulu veya yangına müsait kömür damarlarının bulunduğu ocaklarda tüm çalışanlar, çalışma süresince yanlarında karbonmonoksit maskesi veya ferdî oksijen kurtarıcıları taşımalı ve kullanmalıdırlar.
- Üretime başlamadan önce ve üretim sırasında metan drenajı yapılmalıdır.
- Maden ocaklarında dijital metan ölçerler ve alevli güvenlik lambaları sisteminin kurulması
- Sesli görüşmelerin yapılabildiği iletişim ağları kurulmalıdır.
- Patlayıcı maddeler; ocaklarda kullanılabilecek özellikte olmalı, yetkili ve ehliyetli kişilerce ateşlenmeli, kurallara tam uyulmalı, ateşlemelerde gerekli güvenlik tedbirleri alınmalıdır.
- Üretim yerlerinde nefeslik ve kaçamak yolu olarak kullanılmak üzere yer üstü bağlantılarının ikinci bir yolu olmalıdır.
