Türkiye, çok çeşitli iklim tiplerinin etkili olduğu bir ülkedir. Üç tarafının denizlerle çevrili olması, yükselti değerlerinin kısa mesafeler içinde değişmesi, sıradağların kıyıya uzanışlarının farklı olması her biri farklı özellikler taşıyan iklim bölgelerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Farklı iklim bölgelerinin bulunması tarımı, hayvancılığı, ormancılığı, ekonomisi, yerleşme özellikleri ve doğal koşulları farklı olan bölgeler oluşturmuştur.
Türkiye’de coğrafi koşulların etkisiyle ortaya çıkan başlıca üç büyük iklim tipi etkilidir.
Akdeniz İklimi
Bu iklim tipi Akdeniz ve Ege kıyılarında, Marmara’nın güneyinde ve Güneydoğu Anadolu’nun batısında görülmektedir (Harita 1.38). Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır (Grafik 1.23).
Yıllık toplam yağışın yaklaşık yarısı kışın gerçekleşir. Kıyı kesiminde kar yağışı ve don olayları nadir olarak görülür. Akdeniz ikliminin özellikleri kıyıdan dağ yamaçlarına ve iç kesimlere gittikçe değişir.
Bununla birlikte Ege ve Marmara denizlerine doğru gidildikçe de enleme bağlı olarak Akdeniz ikliminin özellikleri değişir (Grafik 1.21 ve 1.22).
Kıyı kuşağının doğal bitki örtüsünü sıcaklık ve ışık isteği fazla olan kızılçamlar oluşturur (Görsel 1.64). Kızılçamların tahrip edildiği yerlerde ise zeytin, defne, sandal, mersin, keçiboynuzu gibi bitkilerden oluşan makiler yaygındır.
Yüksek kesimlerde ise sıcaklığın düşmesine bağlı olarak iğne yapraklı ormanlar hâkimdir.
Karadeniz İklimi
En tipik özellikleri Doğu Karadeniz’in kıyı kesiminde görülmekle birlikte batıya doğru gidildikçe yer yer bozulmaktadır (Harita 1.39).
Kışlar ılık, yazlar serin geçer. Nemlilik fazla olduğu için yıllık sıcaklık farkları azdır. Yağış rejimi düzenlidir. Yamaç yağışları yaygındır. En fazla yağış sonbahar aylarında düşer (Grafik 1.24).
Doğal bitki örtüsü hem geniş hem de iğne yapraklı ağaçlardan oluşan karışık yapraklı ormanlardır (Görsel 1.65). Karadeniz’in doğu, orta ve batı kesimlerinde Karadeniz ikliminin farklı tipleri etkili olur (Grafik 1.25, 1.26 ve 1.27).
Karadeniz’in kıyı kesimi ile iç kesimler arasında sıcaklık ve yağış bakımından önemli farklılıklar görülmektedir. Bu durumun nedeni ise dağların uzanış doğrultusuna bağlı olarak kıyı kesiminde görülen nemliliğin iç kısımlarda azalması ve karasallığın artmasıdır.
Karasal İklim
Türkiye’nin iç kesimlerinde etkili olur (Harita 1.40). Kışlar soğuk, yazlar sıcak geçer. Nemlilik az olduğu için sıcaklık farkları fazladır. Yağış miktarı az, yağış rejimi düzensizdir. En fazla ya ğış konveksiyonel yollarla düşer (Grafik 1.28).
Doğal bitki örtüsü ilkbahar yağışlarıyla yeşerip erken gelen yaz kuraklığı ile sararan cılız bozkırlardır (Görsel 1.66). Yüksek yerlerde ise yazlar yağışlı geçtiği için çayırlar görülür (Görsel 1.67).
Türkiye’nin doğu, güneydoğu ve iç kesimlerinde karasal iklimin farklı tipleri etkili olur (Grafik 1.29, 1.30 ve 1.31).
