Timus ve Salgıladığı Hormon – Adrenal Bez ve Salgıladığı Hormonlar

Timus ve salgıladığı hormonlar ve adrenal bez ve salgıladığı hormonlar başlıkları altında inceleyelim.

I) Timus ve Salgıladığı Hormon

Göğüste akciğerler arasında yer alır. Timozin hormonu adı verilen salgısı, bağı­şıklık sisteminde rol oynar. Özellikle T lenfositlerin olgunlaşmasında etkilidir. Bu bez çocuklukta daha aktif olup yaş ilerledikçe küçülür ve aktivitesi azalır.

Timus bezi
Timus bezi

II) Adrenal Bez ve Salgıladığı Hormonlar

Böbreklerin üzerinde yer alır, böbrek üstü bezi olarak da adlandırılır. Dış kısmı kabuk (korteks), iç kısmı öz (medulla) adını alır.

Adrenal bez
Adrenal bez

1- Kabuk (korteks) hormonları:

Adrenal bezin kabuk kısmından ACTH etkisiyle kortizol, aldosteron ve adrenal eşey hormonları salgılanır.

Kortizol: Strese karşı direnç sağlamada ve bağışıklığın baskılanmasında önemli etkilere sahiptir. Kortizol aminoasit ve yağlardan glikoz sentezini uyarır. Böylece kandaki glikoz seviyesini artırır. Kaslara ve sinir dokuya hızlı bir enerji kaynağı sağlar. Kortizol; romatizma, alerji gibi çeşitli rahatsızlıklarda tedavi edici olarak kullanılır. Bu rahatsızlıklar bağışıklık sistemiyle ilgilidir. Kortizol bağışıklığı baskıladığından bu rahatsızlıkların belirtilerini geçici süreyle ortadan kaldırır. Ancak kortizol uzun süreli kullanıldığında bi­reyde kilo artışına neden olur.

Aldosteron: Böbrek kanallarından sodyum geri emilimini artırırken potasyum atılımını hızlandırır. Kan­da artan sodyum, kan ozmotik basıncını artırır. Buna bağlı olarak böbreklerden suyun geri emilimi ve kan basıncı artar. Kortizol veya aldosteron eksikliğinde Addison hastalığı (Tunç hastalığı) gözlenir. Addison hastalığında kas zayıflığı ve yorgunluk, iştahsızlık ve kilo kaybı, deri renginde koyulaşma gibi belirtiler görülebilir.

Eşey hormonları: Az miktarda progesteron, östrojen ve androjen hormonları salgılanır. Buradan salgıla­nan eşey hormonlarına adrenal eşey hormonları denir.

2- Öz (Medulla) hormonları:

Böbrek üstü bezinin öz bölgesinden adrenalin ve noradrenalin hormon­ları salgılanır.

Adrenalin (Epinefrin): Stres durumlarında enerji üretimini ve kullanımını sağlar. Algılanan tehlike karşısında kalp atımını hızlandırır, kan basıncını yükseltir, göz bebeklerini büyütür. Buna bağlı olarak oksijen tüketimi­ni artırır. Beyne, kasa ve kalbe giden kan damarlarını genişletip diğer organlara giden damarları ise daraltır. Karaciğerde glikojenin glikoza dönüşümünü sağlar ve böylece kan glikozunu artırır. Bu fizyolojik değişimler vücudun strese karşı “Savaş ya da kaç!” yanıtıdır. Adrenalin ayrıca sindirim sistemi faaliyetlerini yavaşlatır.

Nöradrenalin (Nörepinefrin): Adrenaline benzer etkileri vardır. Nöradrenalin, kılcal damarları daraltır ve kan basıncını artırır. Kalp atışlarını hızlandırır. Karaciğerde depo glikojenin glikoza dönüşmesini başlatır. Böylece artan enerji ihtiyacını sağlar. Vücut ısısını artırır.

Endokrin Sistem Nedir? Endokrin Bezler ve Salgıladıkları Hormonlar

  1. Epifiz Bezi ve Salgıladığı Hormon – Hipofiz Bezi ve Salgıladığı Hormonlar
  2. Tiroit Bezi ve Salgıladığı Hormonlar – Paratiroit Bezi ve Salgıladığı Hormon
  3. Timus ve Salgıladığı Hormon – Adrenal Bez ve Salgıladığı Hormonlar
  4. Pankreas Bezi ve Salgıladığı Hormonlar – Eşeysel Bezler ve Salgıladığı Hormonlar

Yorum yapın