Teşkilat-ı Esasiye Kanunu (1921 Anayasası-20 Ocak 1921)

Kurtuluş Savaşı devam ederken ülkede yaşanan karışıklıklara son vermek için yeni bir anayasaya gereksinim duyuldu.

Bu ihtiyacı karşılamak amacıyla BMM, 20 Ocak 1921 tarihinde özel bir gündemle toplanarak yeni bir anayasanın hazırlanması için çalışmalara başladı.

Yapılan görüşmelerin sonunda 1921 Anayasası (Teşkilat-ı esasiye) kabul edildi ve uygulamaya konuldu. Bu Anayasa 1924 yılında yeni bir anayasa hazırlanana kadar yürürlükte kaldı.

1921 Anayasası’nın önemli maddeleri şunlardır:

  • Egemenlik kayıtsız ve şartsız milletindir. Yönetim usulü halkın kendi mukadderatını (geleceğini) bizzat ve bilfiil idare etmesi esasına dayanır. (1. madde)
  • Yürütme gücü ve yasama yetkisi, milletin tek ve gerçek temsilcisi olan Türkiye Büyük Millet Meclisinde belirir ve toplanır. (2. madde)
  • Türkiye Devleti, Büyük Millet Meclisince yönetilir ve hükûmeti “Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti” adını alır. (3. madde)

1921 Anayasası savaş döneminde hazırlanmış ve uygulanmıştır. Bu nedenle içerisinde temel hak ve özgürlükler yer almamaktadır. Bu Anayasa ile Türk tarihinde egemenlik ilk kez millete verilmektedir. Aynı zamanda TBMM bir anayasa yaptığı için “Kurucu Meclis” özelliği taşımaktadır.

Yorum yapın