Tarihteki Büyük Depremler Şiddetleri ve Can Kayıpları Nelerdir?

İnsanoğlu, Japonya gibi deprem inşaatı teknolojisinde en ileri düzeydeki ülkelerde dahi halen doğa karşısında çaresiz kalırken, bugüne kadar tarih boyunca meydana gelen depremlerde milyonlarca kişi hayatını kaybetti. Bazı depremler tarihte çok büyük yıkımlara yol açarken, 1556 yılında Çin’in Şançi eyaletinde meydana gelen büyük depremde 830 bin kişi ölmüş, bölgedeki kasaba ve köyler tamamen yok olmuştu.

Çin, Japon, Sovyet ve Amerikan sismologlar, 1960’ların ortalarından başlayarak, depremin önceden öğrenilmesine yönelik çok sayıda araştırma yaptılar. Bu alanda çeşitli ilerlemeler sağlanmasına rağmen, depremlerin zaman, yer ve şiddetinin doğru ve kesin bir biçimde önceden kestirilmesine ilişkin bir yöntem geliştirilmedi.

Tarihteki Büyük Depremler Şiddetleri ve Can Kayıpları Nelerdir?

Dünyada meydana gelen büyük depremlerden bazılarının şiddetleri ve yol açtığı can kayıpları :

Yer Yıl Şiddeti Ölü sayısı
Girit 365 50.000
Antakya 526 250.000
Damgan/İran 856 200.000
Yukarı Mısır 1201 1000.000 (?)
Şançi/Çin 1556 830.000
Kalküta/Hindistan 1737 300.000
Gansu/Çin 1920 8.5 200.000
Tokyo 1923 8.3 99.000
Erzincan 1939 8.0 33.000
Varto 1966 6.5 2.934
Kuzey Peru 1970 7.8 67.000
Lice 1975 6.7 2.385
Çaldıran 1976 7.5 3.840
Tangşan/Çin 1976 7.8 8.240
Guatemala 1976 7.5 22.800
İtalya 1980 7.2 2.300
Erzurum-Kars 1983 6.0 1.226
Mexico City 1985 8.1 10.000
San salvador 1986 7.5 1.500
Kuzeybatı Ermenistan 1988 6.9 25.000
Kuzeybatı İran 1990 7.7 50.000
Endonezya 1992 6.8 1.500
Hindistan 1991 6.1 1.600
Hindistan 1993 6.4 22.000
Kolombiya 1994 1.000
Japonya, Kobe 1995 7.2 6.500
Rusya, Neftegorsk 1995 7.5 1.900
Kuzey İran 1997 7.1 1.500
Kuzeybatı Afganistan 1998 6.1 5.000
Batı Kolombiya 1999 6.1 1171

Tarihsel Depremler

Tarih Saat Enlem Boylam Şiddet Yer
BC 222 36.50 28.00 X Rhodos,Cyprus-(Tsunami)
BC 185 36.00 28.00 IX Rhodos,Cyprus
BC 69 36.25 36.10 IX Antakya,Syria
BC 26 37.85 27.85 IX Baf-Cyprus
BC 17 38.40 27.50 IX Manisa,Aydin
24 11 29 40.40 27.70 IX Iznik,Izmit
60 37.90 29.20 IX Pamukkale,Honaz,Denizli
105 38.90 27.00 IX Candarli Bay-Greece
110 37.00 26.00 IX Izmir,Ephesus
13 12 115 36.25 36.10 IX Antakya
127 40.60 37.00 IX Niksar,Ladik, Susehri
155 36.30 28.00 X Rodos,Mugla,Fethiye
03 05 170 40.10 28.00 IX B andirma,Erdek, Gemlik
177 38.40 27.10 X Izmir,Sakiz,Sisam
245 36.25 36.10 X Antakya
253 39.10 27.15 IX Bergama
325 41.00 29.00 IX Istanbul
334 36.25 36.10 IX Antakya,Beyrut,Cyprus
24 08 358 40.75 29.90 IX Kocaeli,Iznik,Istanbul-(Tsunami)
427 41.00 29.00 IX Istanbul,Izmit,Iznik
08 12 447 40.80 29.60 IX Istanbul,Izmit
14 09 458 36.25 36.10 IX Antakya ve Northern Syria
25 09 478 4080 29.00 IX Istanbul
10 09 506 36.25 36.10 IX Antakya,Samandag
29 05 526 36.25 36.10 IX Antakya,Samandag
29 11 529 36.25 36.10 IX Antakya
06 09 543 40.35 27.80 IX Erdek,Bandirma-(Tsunami)
15 08 553 40.75 29.10 X Istanbul,Kocaeli
30 09 587 36.25 36.10 IX Antakya-(60.000 deaths)
688 38.40 27.00 IX Izmir
715 40.40 29.70 IX Iznik,Istanbul
08 04 859 36.25 36.10 IX Antakya,Lazkiye
16 05 865 41.00 29.00 IX Istanbul
867 36.25 36.10 IX Antakya
869 40.00 44.00 IX Tavin,Erivan (12 000 deaths)
03 09 968 41.15 34.75 IX Kastamonu,Corum,Amasya
26 10 986 41.00 29.00 IX Istanbul,T race-(Tsunami)
1045 39.75 39.50 IX Erzincan
23 09 1064 40.40 28.90 IX Iznik,Bandirma,Istanbul-(Tsunami)
10 08 1114 36.50 35.50 IX Ceyhan,Antakya,Maras-(Tsunami)
1268 37.35 35.80 IX Kozan,Ceyhan-(60 000 deaths)
1268 39.75 40.40 IX Erzincan,Erzurum-(15 000 deaths)
08 08 1304 36.50 27.50 X Rodos,Girit,Cyprus
23 09 1344 41.00 29.00 IX Istanbul
03 1354 40.70 27.00 IX Gelibolu,Bolayir,Malkara
20 03 1389 38.40 26.30 IX Izmir ve Khios Island-(Tsunami)
1458 39.75 40.40 X Erzincan,Erzurum-(32 000 deaths)
1462 41.00 29.00 IX Istanbul
03 10 1481 36.00 28.00 IX Rodos,SW Anatolia-(Tsunami)
21 12 1482 39.75 39.50 IX Erzincan,Erzurum
18 08 1493 36.75 27.00 IX Istankoy Island
14 09 1509 40.75 29.00 IX Istanbul,Edirne-(13 000 deaths)
17 06 1584 39.75 39.50 IX Erzincan,Erzurum-(15 000 deaths)
1598 40.40 35.40 IX Amasya,Corum
02 04 1647 39.15 44.00 IX Van,Mus,Bitlis
23 02 1653 37.90 28.30 IX Aydin
06 02 1659 41.00 29.00 IX Istanbul
17 08 1668 40.90 36.00 IX Amasya,Tokat-(faulting 380km.)
10 07 1688 11:00 38.40 27.20 X Izmir-(15 000 deaths,Tsunami)
25 05 1719 40.70 29.50 IX Istanbul,Izmit,Karamursel
04 04 1739 4:30 38.40 27.20 IX Izmir
07 06 1751 37.75 27.00 X Sisam Island,Aegean Sea
29 07 1752 20:00 41.70 26.50 IX Edirne,Havsa
02 09 1754 21:45 40.80 29.40 IX Izmit Bay,Istanbul
22 05 1766 41.00 29.00 IX Istanbul-(Tsunami)
13 08 1822 36.40 36.20 X Antakya,Iskenderun-(20 000 deaths,Tsunami)
18 10 1843 36.25 27.50 IX Rodos,Ege Denizi-(6 000 deaths)
12 10 1845 39.10 26.20 X Midilli Island
21 06 1846 37.75 27.00 IX Sisam Island,Soke
28 02 1851 36.50 29.10 IX Fethiye,Mugla,Rhodos-(Tsunami)
24 07 1852 39.90 41.30 IX Erzurum
28 02 1855 40.20 29.00 IX Bursa,Kemalpasa-(300 deaths)
11 04 1855 40.20 29.10 X Bursa-(faulting 20 km,1300 deaths)
12 10 1856 36.25 28.00 X Rhodos,Karpatos,Girit-(Tsunami)
13 11 1856 38.25 26.25 IX Rhodos, Aegean Sea
02 06 1859 10:30 39.90 41.30 IX Erzurum-(15 000 deaths)
03 11 1862 3:00 38.40 27.70 IX Turgutlu,Manisa
22 04 1863 36.50 28.00 IX Rodos
23 07 1865 21:30 39.40 26.20 IX Midilli,Canakkale,Gelibolu
07 03 1867 39.10 26.50 IX Midilli-(500 deaths)
23 04 1868 40.00 41.70 IX Erzurum,Kars
02 04 1872 7:45 36.25 36.10 IX Antakya,Samandag-(1800 deaths)
01 02 1873 1:00 37.75 27.00 IX Sisam Island, Izmir,Aydin
03 05 1875 9:00 38.10 30.10 IX Dinar,Civril-(1300 deaths,20 km faulting)
10 1875 40.20 26.40 IX Canakkale
01 111875 10:00 39.90 41.30 X Erzurum
13 05 1876 6:00 38.80 30.50 IX Afyonkarahisar-(many deaths)
29 07 1880 4:40 38.60 27.10 IX Menemen,Emiralem,Izmir-(many deaths)
03 04 1881 11:30 38.25 26.10 X Khios Island, Aegean Sea-(4000 deaths)
30 05 1881 38.50 43.30 IX Van,Bitlis,Mus
15 10 1883 15:30 38.30 26.30 IX Cesme, Aegean Sea (1500 deaths)
29 02 1885 18:30 37.20 27.20 IX Aegean Sea
25 10 1889 23:20 39.30 26.30 IX Midilli,Sakiz,Izmir
20 05 1890 39.90 38.80 IX Refahiye,Erzincan
31 03 1893 38.40 38.70 IX Malatya-(469 deaths)
10 07 1894 12:30 40.60 28.70 X Prenses Island,Istanbul
19 08 1895 37.80 27.80 IX Aydin
20 09 1899 10:30 37.90 28.10 IX Nazilli,Aydin,Denizli,Usak

Deprem Nedir ve Depremden Nasıl Korunuruz?

  1. Depremin Oluş Nedenleri ve Türleri Nelerdir?
  2. Deprem Türleri Nelerdir? Türkiye’de Hangi Depremler Görülür?
  3. Deprem Parametreleri Nelerdir? Odak Noktası, Dış Merkez, Odak Derinliği, Öncü Deprem, Tsunami
  4. Dalga Türleri Nelerdir? P ve S Dalgası – İlk Deprem Ölçüm Cihazları Nelerdir?
  5. Deprem Hakkında Bazı İnanışlar Nelerdir?
  6. Depremin Büyüklüğü ve Şiddeti Nasıl Ölçülür?
  7. Depremin Şiddeti Nedir? Şiddet Cetveli – Mercalli Cetveli (MM)
  8. Tarihteki Büyük Depremler Şiddetleri ve Can Kayıpları
  9. Tarihte İstanbul Depremleri – Tarihteki Türkiye’de Olan Büyük Depremler
  10. Deprem Öncesi Alınacak Önlemler Nelerdir?
  11. Deprem Sırasında Alınacak Önlemler Nelerdir?
  12. Deprem Sonrası Alınacak Önlemler Nelerdir?

Kaynak: Deprem Nedir ve Nasıl Korunuruz? Journal of Yasar University, Coşkun İŞÇİ

Yorum yapın