İstanbul’da, 325 yılından bugüne kadar 13 şiddetli deprem meydana geldi. Bu depremlerde binlerce kişi hayatını kaybederken, kiliseler, surlar, camiler yıkıldı, dev dalgalar ve toprakta yarıklar oluştu. Türkiye Deprem Vakfı’ndan (TDV) alınan bilgiye göre, 325, 427, 478, 865, 986, 1462, 1500, 1509, 1719, 1754, 1766 ve 1894 yıllarında aletsel büyüklüğü tahmini 7 şiddetinde, 553 yılında da aletsel büyüklüğü tahmini 7.6 şiddetinde önemli 13 deprem meydana geldi.
553 yılında meydana gelen 7.6 şiddetindeki depremde kentteki birçok kilise ile surların bir kısmı yıkıldı, Marmara Denizi’nde sismik dalgalar oluştu. 1500 yılındaki depremde ise kentin alçak semtlerinde çok büyük hasar meydana gelirken, 109 cami ile 1070 ev yıkıldı. Surlar ve saray surları kısmen yıkılırken, tahmini 13 bin kişi öldü. Deprem Gelibolu ve Dimetoka’da da hasara neden oldu. İstanbul’da tahribe neden olan depremlerden 1894 yılında meydana gelen depremde ise deniz kıyısında çatlaklar oluştu, Rumeli yakasında sağlam olmayan binalar yıkıldı ve Kapalıçarşı’nın tavanı çöktü. Adalar’da Karamürsel’de büyük hasar meydana geldi.
Öte yandan, Kocaeli’de 715 yılında meydana gelen depremde de İstanbul’un üçte biri yıkıldı. Bu arada, İstanbul’un tarihi binaları merkez üssü Kocaeli olan depremi, hasarsız atlattı. Topkapı Sarayı, Yerebatan Sarnıcı, Ayasofya Müzesi, Beylerbeyi Sarayı ve tarihi camiler sarsıntıyı ilk tespitlere göre hasarsız atlatırken, Dolmabahçe Sarayı’nın Kabul Salonu’nun üst kısmında ufak çatlaklar oluştu, bazı vazolar devrilerek kırıldı.
Tarihteki Türkiye’de Olan Büyük Depremler
| No | TARİH | SAAT | YER | ŞİDDET | Mag (Ms) |
Can Kaybı | Hasarlı
Bina |
| 1 | 29.04.1903 | 01:46 | Malazgirt (MUŞ) | IX | 6.7 | 600 | 450 |
| 2 | 09.08.1912 | 03:29 | Mürefte (TEKİRDAĞ) | X | 7.3 | 216 | 5540 |
| 3 | 04.10.1914 | 00:07 | BURDUR | IX | 6.9 | 300 | 6000 |
| 4 | 13.09.1924 | 16:34 | Horasan (ERZURUM) | IX | 6.8 | 60 | 380 |
| 5 | 07.08.1925 | 08:46 | Dinar (AFYON) | VIII | 5.9 | 3 | 2043 |
| 6 | 22.10.1926 | 21:59 | KARS – ERMENİSTAN | VIII | 6.0 | 355 | – |
| 7 | 31.03.1928 | 02:29 | Torbalı (İZMİR) | IX | 6.5 | 50 | 2500 |
| 8 | 18.05.1929 | 08:37 | Suşehri (SİVAS) | VIII | 6.1 | 64 | 1357 |
| 9 | 07.05.1930 | 00:34 | TÜRK -İRAN SINIRI | X | 7.2 | 2514 | – |
| 10 | 19.07.1933 | 22:07 | Çivril (DENİZLİ) | VIII | 5.7 | 20 | 200 |
| 11 | 04.01.1935 | 16:41 | Erdek (BALIKESİR) | VIII | 6.4 | 5 | 600 |
| 12 | 19.04.1938 | 12:59 | KIRŞEHİR | IX | 6.6 | 160 | – |
| 13 | 22.09.1939 | 02:36 | Dikili (İZMİR) | IX | 6.6 | 60 | 1235 |
| 14 | 21.11.1939 | 10:48 | Tercan (ERZİNCAN) | VII | 5.9 | 43 | – |
| 15 | 27.12.1939 | 01:57 | ERZİNCAN | X-XI | 7.9 | 32968 | 116720 |
| 16 | 13.04.1940 | 08:29 | YOZGAT -KAYSERİ | VIII | 5.6 | – | 1000 |
| 17 | 23.05.1941 | 21:51 | MUĞLA | VIII | 6.0 | – | 200 |
| 18 | 10.09.1941 | 23:53 | Erciş (VAN) | VIII | 5.9 | 192 | 600 |
| 19 | 12.11.1941 | 12:04 | ERZİNCAN | VIII | 5.9 | 15 | – |
| 20 | 15.11.1942 | 19:01 | Bigadiç (BALIKESİR) | VIII | 6.1 | 16 | 2187 |
| 21 | 21.11.1942 | 16:01 | Osmancık (ÇORUM) | VIII | 5.5 | 2 | 150 |
| 22 | 20.12.1942 | 16:03 | Erbaa (TOKAT) | [X | 7.0 | 3000 | 32000 |
| 23 | 20.06.1943 | 17:32 | Hendek (ADAPAZARI) | [X | 6.6 | 336 | 2240 |
| 24 | 27.11.1943 | 00:20 | Ladik (SAMSUN) | [X-X | 7.2 | 4000 | 40000 |
| 25 | 01.02.1944 | 05:22 | Gerede-Çerkeş (BOLU) | [X-X | 7.2 | 3959 | 20865 |
| 26 | 25.06.1944 | 06:16 | Gediz (UŞAK) | VIII | 6.0 | 21 | 3476 |
| 27 | 06.10.1944 | 04:34 | Ayvalık (BALIKESİR) | [X | 6.8 | 30 | 5500 |
| 28 | 20.03.1945 | 09:58 | Ceyhan-Misis(ADANA) | VIII | 6.0 | 13 | 2500 |
| 29 | 21.02.1946 | 17:43 | Ilgın (KONYA) | VIII | 5.5 | 12 | 3349 |
| 30 | 31.05.1946 | 05:12 | Varto-Hınıs (MUŞ) | VIII | 5.9 | 839 | 3000 |
| 31 | 23.07.1949 | 17:03 | Karaburun (İZMİR) | IX | 6.6 | 7 | 865 |
| 32 | 17.08.1949 | 20:44 | Karlıova (BİNGÖL) | IX | 6.7 | 450 | 3500 |
| 33 | 08.04.1951 | 23:38 | İskenderun (ANTAKYA) | VIII | 5.8 | 6 | 13 |
| 34 | 13.08.1951 | 20:33 | Kurşunlu (ÇANKIRI) | IX | 6.9 | 50 | 3354 |
| 35 | 03.01.1952 | 08:03 | Hasankale (ERZURUM) | VIII | 5.8 | 41 | 701 |
| 36 | 22.10.1952 | 19:00 | Ceyhan – Misis (ADANA) | VIII | 5.6 | 10 | 617 |
| 37 | 18.03.1953 | 21:06 | Yenice (ÇANAKKALE) | IX | 7.2 | 265 | 6750 |
| 38 | 07.09.1953 | 05:58 | Kurşunlu (ÇANKIRI) | VIII | 6.0 | 2 | 230 |
| 39 | 16.07.1955 | 09:07 | Söke – Balat (AYDIN) | IX | 6.8 | 23 | 470 |
| 40 | 20.02.1956 | 22:31 | ESKİŞEHİR | VIII | 6.4 | 1 | 2819 |
| 41 | 25.04.1957 | 04:25 | Fethiye Rodos (MUĞLA) | IX | 7.1 | 67 | 3200 |
| 42 | 26.05.1957 | 08:33 | Abant (BOLU) | IX | 7.1 | 52 | 5200 |
| 43 | 25.04.1959 | 02:26 | Köyceğiz (MUĞLA) | VIII | 5.9 | – | 775 |
| 44 | 23.05.1961 | 04:45 | Fethiye Rodos (MUĞLA) | VIII | 6.3 | – | 61 |
| 45 | 19.09.1963 | 18:58 | Çınarcık (İSTANBUL) | VIII | 6.3 | 1 | 230 |
| 46 | 30.01.1964 | 19:45 | Tefenni (BURDUR) | VIII | 5.7 | – | 39 |
| 47 | 14.06.1964 | 15:15 | MALATYA | VIII | 6.0 | 8 | 847 |
| 48 | 06.10.1964 | 16:31 | Manyas (BALIKESİR) | IX | 7.0 | 23 | 5398 |
| 49 | 13.06.1965 | 22:01 | DENİZLİ | VIII | 5.7 | 14 | 488 |
| 50 | 07.03.1966 | 03:16 | Varto (MUŞ) | VIII | 5.6 | 14 | 1100 |
| 51 | 19.08.1966 | 14:22 | Varto (MUŞ) | IX | 6.9 | 2396 | 20007 |
| 52 | 22.07.1967 | 18:56 | Mudurnu (ADAPAZARI) | IX | 6.8 | 89 | 7116 |
| 53 | 26.07.1967 | 20:53 | Pülümür (TUNCELİ) | VIII | 5.9 | 97 | 1282 |
| 54 | 03.09.1968 | 10:19 | Bartın (ZONGULDAK) | VIII | 6.5 | 29 | 2478 |
| 55 | 23.03.1969 | 23:08 | Demirci (MANİSA) | VIII | 5.9 | – | 945 |
| 56 | 06.04.1969 | 05:49 | Karaburun (İZMİR) | VIII | 5.9 | 53 | 3072 |
| 57 | 28.03.1970 | 03:48 | Alaşehir (MANİSA) | VIII | 6.5 | 53 | 3072 |
| 58 | 28.03.1970 | 23:02 | Gediz (KÜTAHYA) | IX | 7.2 | 1086 | 19291 |
| 59 | 19.04.1970 | 15:29 | Gediz (KÜTAHYA) | VIII | 5.8 | – | 1360 |
| 60 | 23.04.1970 | 11:01 | Demirci (MANİSA) | VIII | 5.6 | – | 411 |
| 61 12.05.1971 | 08:25 | BURDUR | VIII | 5.9 | 57 | 3227 | |
| 62 22.05.1971 | 18:43 | BİNGÖL | VIII | 6.8 | 878 | 9111 | |
| 63 | 06.09.1975 | 12:20 | Lice (DİYARBAKIR) | VIII | 6.6 | 2385 | 8149 |
| 64 | 24.11.1976 | 14:22 | Muradiye (VAN) | IX | 7.5 | 3840 | 9232 |
| 65 | 05.07.1983 | 15.01 | Biga (ÇANAKKLAE) | VIII | 6.1 | 3 | 85 |
| 66 | 30.10.1983 | 07:12 | ERZURUM – KARS | VIII | 6.9 | 1155 | 3241 |
| 67 | 18.09.1984 | 15:26 | Balkaya (ERZURUM) | VIII | 6.4 | 3 | 570 |
| 68 | 05.05.1986 | 06:35 | Doğanşehir (MALATYA) | VIII | 5.9 | 7 | 824 |
| 69 | 06.06.1986 | 13:39 | Doğanşehir (MALATYA) | VIII | 5.6 | 1 | 1174 |
| 70 | 07.12.1988 | 09:41 | Kars (ERMENİSTAN) | X | 6.9 | 4 | 546 |
| 71 | 13.03.1992 | 19:08 | ERZİNCAN | VIII | 6.8 | 653 | 8057 |
| 72 | 15.03.1992 | 18:16 | Pülümür (TUNCELİ) | VII | 5.8 | – | 439 |
| 73 | 06.11.1992 | 21:08 | Doğanbey (İZMİR) | VII | 6.0 | – | 55 |
| 74 | 28.01.1994 | 17:45 | MANİSA | VI | 5.1 | – | 44 |
| 75 | 01.10.1995 | 17:57 | Dinar (AFYON) | VIII | 6.1 | 90 | 44 |
| 76 | 05.12.1995 | 18:49 | Kığı (TUNCELİ) | VI+ | 5.7 | 1 | – |
| 77 | 14.08.1996 | 01:55 | Mecifözü (AMASYA) | VI+ | 5.6 | 1 | 2606 |
| 78 | 22.01.1997 | 17:57 | ANTAKYA | VI+ | 5.4 | 1 | 1841 |
| 79 | 13.04.1998 | 18:14 | Karlıova (BİNGÖL) | VI | 5.0 | – | 148 |
| 80 | 27.06.1998 | 16:55 | Ceyhan (ADANA) | VIII | 6.2 | 146 | 31463 |
| 81 | 17.08.1999 | 03:01 | Gölcük (KOCAELİ) | X | 7.8 | 17480 | 73342 |
| 82 | 12.111999 | 18:57 | DÜZCE | IX | 7.5 | 763 | 35519 |
| 83 | 06.06.2000 | 05:41 | ÇANKIRI | VII | 6.1 | 1 | 1766 |
| 84 | 15.12.2000 | 18:44 | Sultandağı (AFYON) | VII | 5.8 | 6 | 547 |
| 85 | 25.06.2001 | 16:58 | OSMANİYE | VII | 5.5 | – | 66 |
| 86 | 03.02.2002 | 09:11 | Çay – Sultandağı (AFYON) | VII | 6.4 | 44 | 622 |
| 87 | 27.01.2003 | 07:26 | Pülümür (TUNCELİ) | VII | 6.2 | 1 | 50 |
| 88 | 01.05.2003 | 03:27 | BİNGÖL | VII | 6.4 | 176 | 6000 |
| 89 | 25.03.2004 | 21:30 | Aşkale (ERZURUM) | VII | 5.6 | 9 | 1280 |
| 90 | 02.07.2004 | 01:30 | Doğubeyazıt (AĞRI) | VII | 5.1 | 17 | 1000 |
| 91 | 25.01.2005 | Merkez-HAKKARİ | 5.4 | 82 | |||
| 92 | 14.03.2005 | Karlıova-BİNGÖL | 5.9 | 560 | |||
| 93 | 17.10.2005 | Urla-IZMIR | 5.8 | 96 | |||
Deprem Nedir ve Depremden Nasıl Korunuruz?
- Depremin Oluş Nedenleri ve Türleri Nelerdir?
- Deprem Türleri Nelerdir? Türkiye’de Hangi Depremler Görülür?
- Deprem Parametreleri Nelerdir? Odak Noktası, Dış Merkez, Odak Derinliği, Öncü Deprem, Tsunami
- Dalga Türleri Nelerdir? P ve S Dalgası – İlk Deprem Ölçüm Cihazları Nelerdir?
- Deprem Hakkında Bazı İnanışlar Nelerdir?
- Depremin Büyüklüğü ve Şiddeti Nasıl Ölçülür?
- Depremin Şiddeti Nedir? Şiddet Cetveli – Mercalli Cetveli (MM)
- Tarihteki Büyük Depremler Şiddetleri ve Can Kayıpları
- Tarihte İstanbul Depremleri – Tarihteki Türkiye’de Olan Büyük Depremler
- Deprem Öncesi Alınacak Önlemler Nelerdir?
- Deprem Sırasında Alınacak Önlemler Nelerdir?
- Deprem Sonrası Alınacak Önlemler Nelerdir?
Kaynak: Deprem Nedir ve Nasıl Korunuruz? Journal of Yasar University, Coşkun İŞÇİ