Stres Nedir? Stres Nasıl Ortaya Çıkar? Stres Nasıl Engellenir?

Stres, fiziki ve sosyal çevreden gelen olumsuz etkiler karşısında organizmanın gerginleşmesi ve yeni duruma uymak amacıyla, bedensel ve psikolojik sınırlarının ötesinde çaba harcamasıdır.

1950 yılında yayımladığı “Stres” adlı eseriyle kavramı bugünkü anlamıyla ele alan ilk kişi Hans Selye (1907-1982)’dir. Stres; fizyolojik, biyokimyasal, psikolojik tepkilerle ortaya çıkar. Tehdit ve zorlanmalar karşısında canlı, kendisini korumaya yönelik bir tepki zincirini harekete geçirme özelliğine sahiptir.

Organizma, tehlikeyle karşılaşınca “Savaş veya kaç!” yanıtını verir. Canlı, başa çıkamayacağı bir tehlikeden uzaklaşmaya çalışır. Başa çıkacağına inandığı tehlikeyle savaşır ve böylelikle yeni duruma uyum sağlar.

Bir hedefe yönelen davranışın herhangi bir nedenle amacına ulaşmasının önlenmesine engellenme denir. Amaca ulaşmayı önleyen etken engel adını alır. Bir unsurun psikolojik anlamda engel olması için zorlukla karşılaşan birey tarafından engel olarak kabul edilmesi gerekir. Bireyin isteği engellendiği zaman içine düştüğü, organizmada gerginlik yaratan psikolojik duruma hayal kırıklığı adı verilir. Bu durum, insanda yılgınlıklara, iç gerilimlere, kaygı ve üzüntülere yol açar.

Engeller, iç ve dış engeller diye ayrılabilir. Dış engeller; kuraklık, yangın, deprem, kaza, ölüm, toplumsal denetim kuralları, parasızlık gibi toplumsal ve doğal çevreden kaynaklanan engellerdir. İç engeller, organizmanın kendisinden kaynaklanan fizyolojik ve psikolojik engellerdir. Her ikisi de insanda öfke, çaresizlik, yılgınlık, üzüntü ve kaygı yaratır.

Yorum yapın