Skolastik, 2-15. yüzyıl felsefesinin sonunda Hristiyan felsefesi için kullanılan terimdir. Terim anlamı “okul felsefesi”dir. Dönemin sonunda açılan üniversiteler, skolastik felsefenin en iyi anlaşıldığı yer olmuştur.
Skolastik felsefe, Hristiyan inancı öğretilerini akılla anlaşılır kılma çabasının sonucudur. Skolastik felsefede teoloji egemendir. Felsefi açıklamalar dinsel kabullerin doğrultusunda yapılmaktadır.
Akıl-inanç probleminde aklın yetersizliği vurgulanmış, bu eksikliğin inançla tamamlanabileceği düşünülmüştür. Sadece aklın yetersizliği değil bireyin de yetersiz olduğundan kiliseye tam bağlılığın esas alınması gerektiği savunulmuştur. Skolastik düşünce, bireysel hayatla birlikte toplumsal hayatın bütününde de etkilidir.
Yönetim, ekonomi ve hukuk gibi alanlarda da din tek belirleyici unsurdur. Bu dönemde bilimsel çalışmalara ihtiyaç duyulmamış, doğaya yönelik açıklamalarda Aristoteles’in fizik görüşünde olduğu gibi bazı bilimsel savlar, tartışmasız olarak doğru kabul edilmiştir.
Skolastik Dönem sonrası bu skolastik düşünceye ait olan tüm unsurlarda değişim yaşanmıştır. Rönesansla başlayıp 17. yüzyılda pekişen düşünce sistemine modern düşünce adı verilir. Skolastik felsefenin düşünce alanında ve hayatın tüm yönlerinde etkili oluşu, modern düşüncenin yarattığı değişimin yine hayatın her yönünde etkili olması sonucunu doğurmuştur.
Modern düşünce, felsefenin bilimi ve bilimsel yöntemi temele alan düşünce sistemidir. Birey ve bireyin düşüncesi tüm yönleriyle öne çıkarılmıştır. Aklın bilimsel yöntemi kendine kılavuz etmesi beklenmektedir. Farklı iki alan olan inanç ve aklın bilgisiyle ilgili olduğu düşünülen bu durum, birbirinden ayrı konumlandırılmıştır.
SKOLASTİK DÜŞÜNCE | MODERN DÜŞÜNCE | |
Felsefenin konusu dindir | >> | Felsefenin konusu; insan, doğa ve evrendir |
Teoloji, felsefeye egemendir | >> | Bilim, felsefenin kılavuzudur |
Doğa din ve akıl ile açıklanabilir | >> | Doğa, deney ve akılla açıklanabilir |
Hayatın tüm unsurları dine bağlıdır | >> | Toplumsal hayat dünyevidir |
Birey geri plandadır | >> | Birey ön plana çıkmıştır |
Bilim, Tanrı’nın yarattığını anlamak için önemlidir | >> | Bilim, sağlayacağı yarardan dolayı önemlidir |
Düşünürler, kiliseye bağlıdır | >> | Düşünürler, kiliseye bağlı değildir |
İnanç merkezlidir | >> | İnsan merkezlidir |
Hukuk, kiliseye bağlıdır | >> | Hukuk, devlete bağlı olmalıdır |