Pankreas Bezi ve Salgıladığı Hormonlar – Eşeysel Bezler ve Salgıladığı Hormonlar

Pankreas bezi ve salgıladığı hormonlar ve eşeysel bezler ve salgıladığı hormonlar başlıkları altında inceleyelim.

I) Pankreas Bezi ve Salgıladığı Hormonlar

Pankreas midenin arka kıs­mında yer alır. Pankreas, hem iç salgı (hormon) hem de dış salgı (enzim) üreten karma bir bezdir. Pankreasın Langerhans adacıkla­rından insülin ve glukagon hor­monları üretilir ve kana salgılanır.

İnsülin: Kandaki glikozun özel­likle iskelet kası hücrelerine girişi­ni kolaylaştırır. Nöronlarda gliko­zun hücre içine girişi insülinden bağımsızdır. Ayrıca glikojen ve yağ yapımını uyarır. Bu süreçler­le kan glikoz seviyesini düşürür. Aminoasit emilimini uyararak protein sentezini etkiler.

Glukagon: Glikojen yıkımını uyarır. Özellikle açlık durumunda karaciğerdeki glikojenin yıkımını sağlayarak kan glikoz düzeyini artırır. Yağ dokusunda yağ yıkı­mını ve karaciğerde karbonhidrat olmayan maddelerden glikoz sen­tezini uyarıcı etkisi vardır.

İnsülin ve glukagon, kan gli­koz seviyesini zıt etki yaparak dü­zenler

Kandaki şeker seviyesinin düzenlenmesi
Kandaki şeker seviyesinin düzenlenmesi

II) Eşeysel Bezler ve Salgıladığı Hormonlar

 

Dişilerde yumurtalıklar (ovaryumlar), erkeklerde testisler gonadlar olarak adlandırılan eşeysel bezler­dir. Yumurtalıklar rahmin iki yanında karın boşluğunda yer alan organdır. Testisler vücut dışında skrotum denen kese içerisinde yer alır. Gonadlar, üreme hücrelerini (gametler) oluşturur ve üreme sisteminin dü­zenlenmesini sağlayan hormonları üretir. FSH ve LH hormonlarıyla etkileşimli olarak hormon üretir.

1- Yumurtalık Hormonları:

Dişi bireyin üreme sisteminde bir çift yumurtalık bulunur. Östrojen ve progesteron hormonları yumurtalıkta üretilir ve salgılanır.

Östrojen: İkincil eşeysel özellikler olarak tanımla­nan ergenlik değişimlerinde etkilidir. Üreme organ­larının ve meme bezlerinin gelişmesi, sesin incelme­si örnek olarak verilebilir. Ayrıca rahim duvarında mitozu artırır.

Progesteron: Rahim duvarının kılcal damar ağını zenginleştirir ve rahim duvarını kalınlaştırırak emb­riyonun tutunmasını ve hamileliğin devamını sağlar. Korpus luteumdan ve hamilelikte plasentadan da östrojen ve progesteron salgılanır.

Dişi üreme sistemi
Dişi üreme sistemi

2- Testis Hormonları :

Testisteki Leydig hücrelerin­den salgılanan hormonlardan en önemlisi testosterondur. Sperm oluşumunu ve spermin olgunlaşmasını sağlar. Bu hormon, ikin­cil eşeysel özellikler olarak tanımlanan ergenlik değişimlerinde etkilidir. Bunlara üreme organlarının ve kasların gelişimi, sesin kalınlaşması, sakal bıyık çıkması gibi değişimler örnek verilebi­lir. Testesteron kemik gelişiminde etkilidir ve protein sentezini artırır.

Testis
Testis

Önemli !

Bazı vücut geliştiriciler ve sporcular kas kütlesini artırmak için testosteron kullanmaktadır. Bunun sonucunda karaciğer hasarı, sperm sayısında azalma, testis boyutunda küçülme gibi sorunlar oluşabilir.

Endokrin Sistem Nedir? Endokrin Bezler ve Salgıladıkları Hormonlar

  1. Epifiz Bezi ve Salgıladığı Hormon – Hipofiz Bezi ve Salgıladığı Hormonlar
  2. Tiroit Bezi ve Salgıladığı Hormonlar – Paratiroit Bezi ve Salgıladığı Hormon
  3. Timus ve Salgıladığı Hormon – Adrenal Bez ve Salgıladığı Hormonlar
  4. Pankreas Bezi ve Salgıladığı Hormonlar – Eşeysel Bezler ve Salgıladığı Hormonlar

Yorum yapın