Mondros Ateşkes Anlaşması’nın hükümlerinin en sert biçimde uygulanmasına, Osmanlı Hükümeti sessiz kalmıştı.
İşgallerin yarattığı tepki ile millî cemiyetler kurulmuş ve Kuvayı milliye birlikleri oluşturulmuştu. Mustafa Kemal Paşa, Samsun’a çıktıktan sonra Havza’da yayımladığı emirler, Amasya Genelgesi, Erzurum ve Sivas Kongrelerinin kararları ile bütün yurtta Millî Mücadele’yi başlattı.
Ancak İtilaf Devletlerinin baskısı ile Damat Ferit Paşa, sadrazam olarak millî harekete karşı çıkıyordu. Bu nedenle Sivas Kongresi’ni engellemek için Mustafa Kemal’in tutuklanmasını istemişti. Fakat bu isteğini gerçekleştiremedi.
Damat Ferit Paşa, Sivas Kongresi sırasındaki olumsuz tavrını devam ettirdi. Bütün bu engellemelere rağmen Mustafa Kemal, Sivas Kongresi’nin kararlarını padişaha bildirmek istedi. Fakat Damat Ferit Paşa buna engel oldu.
Bunun üzerine Mustafa Kemal, İstanbul’da yasal bir hükûmet kuruluncaya kadar Anadolu’nun İstanbul’la resmî haberleşmesini kestirdi. Mustafa Kemal, yayımladığı bir emirle Osmanlı Hükümeti ile bütün yazışmaların Temsil Heyetinin denetiminde yapılmasını istedi. Bu kararlı tavır karşısında Damat Ferit Paşa Hükümeti istifa etmek zorunda kaldı.
Böylece Mustafa Kemal’in, “İstanbul, Anadolu’ya egemen değil, tabi (bağlı) olmak zorundadır.” şeklindeki düşüncesi gerçekleştirilmiş oldu. Damat Ferit Paşa’nın yerine sadrazam olan Ali Rıza Paşa, Temsil Heyeti ile iyi ilişkiler kurmak istiyordu.
Bir anlaşma zemininin hazırlanması için Ali Rıza Paşa, Bahriye Nazırı (Donanma Bakanı) Salih Paşa’yı Temsil Heyeti ile görüşmeler yapmakla görevlendirdi. Salih Paşa ile Mustafa Kemal arasındaki görüşmeler Amasya’da yapıldı. Bu olaya yakın tarihimizde Amasya Görüşmeleri adı verilmektedir (20- 22 Ekim 1919). Amasya Görüşmeleri; Sivas Kongresi’nde kabul edilen, millete ve dünyaya duyurulan temel üzerine yapıldı.
Yapılan görüşmeler sonucunda;
- Manda ve himayenin kabul edilmemesi, Türk yurdunun bütünlüğü ve bağımsızlığının korunması,
- Müslüman olmayan topluluklara yurdumuzun siyasal ve sosyal dengesini bozacak haklar verilmemesi,
- Türklerin çoğunlukta olduğu yerlerin işgaline izin verilmemesi,
- Anadolu ve Rumeli Müdafaayı hukuk Cemiyetinin hukuksal varlığının Osmanlı Hükümeti tarafından tanınması,
- Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasındaki barış görüşmeleri için toplanacak konferansa, Temsil Heyetinin uygun göreceği kişilerin katılması,
- Millî Meclisin, Anadolu’da, Osmanlı Hükümetinin uygun göreceği güvenilir bir yerde toplanması, Mebusan Meclisinin İstanbul’da toplanmasının güvenlik bakımından uygun olmadığı kararları alındı.
Amasya Görüşmeleri’nin en önemli sonucu Osmanlı Hükûmetinin, Temsil Heyetini ve böylece Anadolu’daki millî hareketi resmen tanımış olmasıdır. Bu şekilde Temsil Heyeti, varlığını ve gücünü kanıtlamıştır.
Mustafa Kemal, alınan kararların İtilaf Devletlerinin tehdit ve baskısı altındaki Osmanlı Hükûmeti tarafından kabul edileceğini ummuyordu. Salih Paşa, Mustafa Kemal’in bu konudaki kuşkularını gidermek için Osmanlı Hükûmeti, Amasya Görüşmeleri’nin kararlarını kabul etmezse istifa edeceğine dair söz verdi.
Ancak Osmanlı Hükûmeti, Mustafa Kemal’in önceden düşündüğü gibi bu kararları kabul etmedi. Salih Paşa da verdiği sözü tutmadı ve görevinden ayrılmadı.
Temsil Heyetinin Ankara’ya Gelmesi (27 Aralık 1919)
Amasya Görüşmeleri’nin sonuçsuz kalmasının ardından Mustafa Kemal ve Temsil Heyeti, İstanbul ve Batı Cephesi’ndeki gelişmeleri izleyebilmek için uygun bir yer olarak gördükleri Ankara’ya geldiler (27 Aralık 1919). Mustafa Kemal ve Temsil Heyeti, Ankara’da büyük törenlerle bir kurtarıcı olarak karşılandı.
Ankara, haberleşme ve ulaşım açısından kilit noktada yer alan bir kentti. Hem güvenli hem de cephelere yakındı. Diğer yandan Ali Fuat (Cebesoy) Paşa’nın komutanlığını yaptığı 20. Kolordu da Ankara’da bulunuyordu. Mustaf Kemal’in Ankara’ya gelmesiyle bu kent, millî kurtuluş hareketinin merkezi oldu.