Neden Unuturuz?

Bilgilerin unutulmasının başlıca nedenleri şunlardır. Neden unuturuz:

Bilgilerin kullanılmaması: Kullanılmayan ve tekrar edilmeyen bilgi ve becerilere ait izler zamanla aşınır ve kaybolur.

 

Sönme: Davranışçı yaklaşıma göre unutma, pekiştirilmenin ortadan kalkması nedeniyle koşullanılmış davranışın zaman içinde yok olmasıdır.

Bilinçaltına itilme: Freud’a göre ürküntü veren, hoşa gitmeyen şeyler baskı altına alınır ve unutulur. Fakat yüzde yüz unutma söz konusu değildir. Unutulan şeyler, bilinç öncesi ya da bilinçaltı alana itilir ve belli durumlarda bilinç düzeyine çıkabilir. Unutulanlar, bilinç öncesi alandaysa kolaylıkla hatırlanabilir. Fakat bilinçaltına itilmiş olanlar, ancak rüya ve hipnozla bilinç alanına gelebilir.

Tekrar yapılmaması: Bazı düşünürler, yeterli sayıda tekrar yapılmadığı için unutmanın meydana geldiğini savunurlar. Yüzde yüzlük öğrenme yapıldığında, yani tamamen hatasız tekrar yapılıncaya kadar öğrenildiğinde unutma azalmaktadır.

Ket vurma (bozucu etki): Bir öğrenmeden önce ya da sonra yer alan bir başka öğrenmenin söz konusu öğrenmenin hatırlanmasını olumsuz yönde etkilemesidir. Bozucu etki, sonradan yapılan bir öğrenmeden kaynaklanıyorsa, yani yeni öğrenilenler eski öğrenilenlerin unutulmasına yol açıyorsa geriye ket vurma adını alır. Tersine, daha önce yapılan bir öğrenme, yeni öğrenilenlerin unutulmasına yol açıyorsa ileriye ket vurmadır. Ket vurma en çok birbirine az çok benzeyen malzemenin öğrenilmesi durumunda söz konusudur.

Şu hâlde iyi hatırlayabilmek için farklı konuları bir arada öğrenmeye çalışmak gerekmektedir. Bozucu etkinin azaltılmasında uyku önemlidir. Çünkü uyku sırasında öğrenilenleri bozacak uyaranlar yoktur.

Unutmanın organik nedenleri de vardır. Yaşlanma tüm organizmanın, beyin ve sinir sisteminin yıpranmasına neden olur. Bu durum unutma sonucunu doğurur. Bellek; yaşlılık, sigara, alkol ve kimi ilâçların etkisiyle güçsüzleşir.

Yorum yapın