4 Nisan 1949’da on iki Batılı ülkenin katılımıyla oluşan NATO’nun kuruluş nedenleri;
- SSCB’nin Doğu Avrupa ülkeleriyle Kominform ve Comecon düzenlemelerine gitmesinin, Batılı ülkelerce kendilerine bir saldırı olarak görülmesi,
- Avrupa ülkelerinin Doğu Bloku’na karşı örgütlenirken arkalarında ABD desteğini görmek istemeleri,
- 1948 Prag Darbesi’yle Çekoslovakya’da Sovyetlere bağlı komünistlerin iktidara getirilmesidir.
NATO’ya giden sürecin ilk adımı, Sovyetlerin Şubat 1948 Prag Darbesi’ne bir tepki olarak İngiltere, Fransa, Lüksemburg, Belçika ve Hollanda arasında 1948 Brüksel Antlaşması’nın imzalanması ve antlaşmada ortak bir savunma sistemi kurulması kararının alınmasıdır. Bu karar gereği Batı Birliği Savunma Örgütü kurulmuştur. Ancak Batı Avrupa devletlerinin Doğu Bloku’na karşı askerî güçleri zayıf olduğu için ABD’nin desteğini almaları gerekliydi. Bu yöndeki çalışmalar sonucunda 4 Nisan 1949’da Washington’da on iki Batılı ülkeden (ABD, Belçika, İngiltere, Fransa, Kanada, Danimarka, İtalya, İzlanda, Lüksemburg, Norveç, Portekiz ve Hollanda) oluşan NATO kuruldu.
NATO, ABD’nin savaş sonrasında Avrupa ile yaptığı ilk askerî ittifaktır. NATO’nun kurulmasıyla SSCB’ye karşı bir set oluşturulmuş ve Batı Bloku resmen kurulmuş oldu. Bu durum, aynı zamanda Soğuk Savaş sürecinin doruk noktalarından biridir.
NATO, Kore Savaşı’nın yaşanması, Orta Doğu’da ulusal hareketlerin gelişmesi ve Türkiye üzerinde Sovyet tehdidinin olması gibi nedenlerden hareketle rolünü Orta Doğu’yu kapsayacak şekilde genişletti. 1952’de Türkiye ve Yunanistan, 1955’te Federal Almanya, 1982’de İspanya NATO’ya üye oldular.