Cenevre’den NewYork’a Savaştan Sonra Barış Ortamını Sağlama ve Koruma Çabaları;
Milletler Cemiyeti
Cemiyet, dünyada barışın sağlanması ve korunması amacıyla kurulmuştur. Cemiyetin kuruluş belgesi niteliğinde olan Milletler Cemiyeti Misakı, I. Dünya Savaşı’ndan sonra yenilen ülkelerle imzalanacak barış şartlarını görüşmek üzere toplanan Paris Barış Konferansı’nda hazırlanmış ve yenilen ülkeler ile yapılan antlaşma metinlerine eklenmiştir.
Ortak bir güvenlik sistemi kurmak ve savaşı engellemek amacı taşıyan Cemiyetin 10 Ocak 1920’de yürürlüğe giren Misakı’na göre Genel Kurul ve Meclis olmak üzere iki temel organı bulunuyordu. Sekreterlik ise iki organın faaliyetlerini düzenleyen bir kurul niteliğindeydi. Misak hükümlerini dahi yerine getirebilecek yetkili organı bulunmayan ve geniş bir katılıma ulaşmayan
Cemiyet etkisini kısa sürede kaybetmiş, güçlü devletlerin çıkarlarına dokunan anlaşmazlıklarda bir şey yapamadığı gibi II. Dünya Savaşı’nın çıkmasına da engel olamamıştı. 18 Nisan 1946’da Cenevre’de gerçekleştirdiği son toplantıdan sonra yetkilerini Birleşmiş Milletlere devretmiştir.
Birleşmiş Milletler
Hukuksal ve siyasal olarak Milletler Cemiyetinin devamı olan Birleşmiş Milletler, daha kapsamlı bir kuruluş olarak düşünülmüştür.
Temeli daha savaş devam ederken yayımlanan Atlantik Bildirisi ile atılan Birleşmiş Milletlerin taslak biçimi, görev ve yetkileri ABD, SSCB, İngiltere ve Çin’in katılımıyla 21 Ağustos – 7 Ekim 1944 arasında toplanan Dumbarton Qaks Konferansı’nda belirlenmiştir. Ancak Güvenlik Konseyinde oy kullanma şeklinin belirlenmesi sonraya bırakılmış, Yalta Konferansı’nda yeniden görüşülerek “Beş Büyükler”e (ABD, SSCB, İngiltere, Fransa ve Çin) “veto” hakkının tanınmasına karar verilmiştir.
Ayrıca Cemiyeti resmen kurmak için toplanacak olan San Francisco Konferansı’na, 1 Mart’a kadar Almanya ve Japonya’ya savaş ilan eden ülkelerin kurucu üye olarak çağrılmaları kararlaştırılmıştır. 25 Nisan’da toplanan San Francisco Konferansı’nın sonunda Birleşmiş Milletler Antlaşması kabul edilerek Birleşmiş Milletler Teşkilatı resmen kurulmuştur.
