Macaristan Ayaklanması Stalin Tarafından Nasıl Bastırıldı? (1956)

1953’te Stalin’in ölümünden sonra Nikita Kuruşçev iktidara geldi. Bu değişiklikten sonra SSCB ve bazı Doğu Bloku ülkeleri arasında sorunlar yaşandı.

1956’da Polonya ve Macaristan’da ayaklanmalar çıktı. Polonya’daki ayaklanma sonucunda iktidara, Stalin döneminde hapsedilen Viladislav Gomulka getirildi. Gomulka Polonya’nın Doğu Bloku’nda kalacağı konusunda Sovyetleri ikna ederek olası bir Sovyet askerî müdahalesini önledi.

Macaristan ayaklanmasından bir görünüm (1956)

SSCB’deki lider değişikliği Macaristan’a da yansıdı. 1953’te fabrika işçilerinin ekonomik nedenlerle ayaklanması üzerine Stalin yanlısı Matyas Rakosi’nin yerine daha ılımlı İmre Nagi başbakan oldu.

Ancak komünist sistemi yumuşatan liberal uygulamaları, Sovyetleri kaygılandırınca Nagi 1955’te görevden alınmıştır. Bunun üzerine ülkede hoşnutsuzluklar baş göstermiş, yüz binlerce kişi 23 Ekim 1956’daki gösteriye katılmıştır.

Polisin Budapeşte’deki göstericilere ateş açması üzerine halk silahlanarak ayaklanmıştır. Yeniden iktidara getirilen Nagi’nin göstericilerin birçok isteğini yerine getirmesine karşın Sovyetlere karşı gelişen muhalefet denetim altına alınamamıştır.

SSCB’nin 31 Ekim 1956’da Budapeşte’yi kuşatması üzerine İmre Nagi, Varşova Paktı’ndan ayrılma kararını açıklamış ve BM’den koruma istemiştir. Bunun üzerine 4 Kasım’da Budapeşte’yi işgal eden Sovyetler Birliği’nin başbakanlığa getirdiği Canas Kadar, Macar direnişçilere sert ve acımasız biçimde müdahale ederek ayaklanmayı bastırmıştır.

Yorum yapın