Kişilik Testleri

 

Kişilik, sayısız etmenden oluşan kapsamlı bir unsur olduğu için onu ölçme ve değerlendirme işi oldukça zordur. Ancak psikolojide kişilik gibi öznel bir özellik bile artık ölçülebilmektedir.

Kişilik testleri hazırlanırken sosyallik, saldırganlık, sorumluluk ve duygusallık gibi ölçülmek istenen kişilik özellikleri belirlenir, bu özelliklere göre sorular hazırlanır. Sorular, birçok kişiye uygulanarak denenir ve sağlam normlar elde edildikten sonra geniş gruplara verilir.

Yeterince denenmiş olan sorularla testin normları saptanır ve standart hâle getirilir. Kişilik testlerinde zekâ testlerinde olduğu gibi doğru ve yanlış sorular yoktur. Bu testlerle kişilerin çoğunlukla ne yaptıkları veya neyin onlara özgü olduğu belirlenmeye çalışılır.

KİŞİLİK TESTLERİNİN ÇEŞİTLERİ

İlgi testleri: Kişiliği daha nesnel olarak değerlendirmenin bir yolu, kişinin neden hoşlandığını veya hoşlanmadığını, neyi tercih ettiğini veya neden kaçındığını ortaya koymaktır.

Kişilik anketleri: Bir kimseden çeşitli kişilik özellikleri, ilgiler, ihtiyaçlar ve sorunlarla ilgili maddelerden kendisiyle ilgili olanları işaretlemesi istenerek uygulanır. Kendini kontrol edebilme, hoşgörülü olma, olayları olumlu bir bakış açısıyla değerlendirebilme gibi özellikler, bireyin işaretlediği maddelere göre tespit edilir.

Kişilik envanterlerinin en çok kullanılanı Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI)’dir. MMPI daha çok psikiyatride kullanılır. Anormal ve bozuk davranış eğilimlerinin saptanmasında kullanılır.

Projektif testler: Belirsiz bir uyaran verme ve bunun yorumlanmasını isteme yoluyla deneğin duygu ve gereksinimlerini yansıtmasına olanak sağlayan tekniklerdir. En yaygın olarak kullanılan projektif testler, Tematik Algı Testi (TAT) ve Rorschach (Rorşah) Testi’dir.

Tematik algı testi: Yirmi resimden oluşur. Her bir resim verildikten sonra denekten gördüğü olay hakkında bir öykü anlatması istenir. Denek, çoğu kez resimdeki karakterlerden biriyle özdeşim kurar ve öykü, bireyin yarı kapalı bir öz geçmişinin anlatımı olur. Bu yolla bireylerin bilinçaltı duygu ve istekleri ortaya çıkarılmış olur.

Rorschach testi: Beşi renkli, beşi siyah beyaz olan on karttan oluşur. Her kartta mürekkep lekelerinden oluşan belirsiz şekiller vardır. Her bir kart sunulurken denekten birçok biçimlerde yorumlanmaya elverişli olan bu lekelerde ne gördüğünü söylemesi beklenir. Test, verilen yanıtların değerlendirilmesi için önceden hazırlanmış normlara sahiptir. Böylece bireylere özgü olan yanıtlar değerlendirilir ve sonuçlar belirlenir.

Derecelendirme ölçekleri: Kişilik özellikleri konusunda elde edilecek olan sonuçları niceliksel bir biçime dönüştürmek amacıyla kullanılır. Bir kişiyi dürüstlük, toplumseverlik gibi özelliklerinden birine göre derecelendiren ölçme araçlarıdır.

 

Yorum yapın