1967’deki Arap-İsrail Savaşı’nda yaşanan kayıplar ve 21 Ağustos 1969’da Kudüs’teki Al-Aksa Cami’nin kundaklanması, İslam ülkelerinde büyük tepkilere yol açmış ve dayanışma ihtiyacını doğurmuştu.
Ürdün Kralı Hüseyin’in öncülüğünde 25 Ağustos 1969’da yapılan Kahire toplantısında “İslam Zirvesi” oluşturulmasına karar verildi. Türkiye dâhil yirmi dört ülkenin katılımıyla toplanan “İslam Zirvesi”nde İKÖ’nün kurulmasına karar verildi.
Zirvede, İsrail’in Kudüs’ü boşaltmasına, 1967 Savaşlarında işgal ettiği yerlerden çekilmesine ve İsrail’in tanınmamasına yönelik bir bildiri yayımlandı.
İKÖ, ikinci toplantısını 1974’te Pakistan’ın Lahor kentinde yaptı, Pakistan’dan ayrılan Bangladeş’in bağımsızlığının tanınmasını sağladı. İKÖ; üye ülkeler arasında dayanışmayı güçlendirmek, barışı korumak, ırk ayrımına son vermek, kutsal yerleri korumak, ekonomik, sosyal, kültürel, bilimsel ve diğer alanlarda iş birliğini arttırmak gibi amaçlar taşımaktadır.
İKÖ’nün İslam Ülkeleri Devlet ve Hükûmet Başkanları Konferansı (İslam Zirvesi), Dışişleri Bakanları Konferansı ve Genel Sekreterlik’ten oluşan başlıca üç organı vardır. Örgüt Genel Sekreterliği’nin merkezi Suudi Arabistan’ın Cidde şehrindedir.
İKÖ’nün Sosyal, Kültürel ile Ekonomik ve Ticari olmak üzere üç daimi komitesi vardır. Bu komitelerden en önemlisi Ekonomik ve Ticari İş Birliği Komitesi’dir (İSEDAK). Örgütün mali kurumları ise İslam Dayanışma Fonu ve İslam Kalkınma Bankası’dır.
Günümüzde elli yedi üyesi bulunan İKÖ’nün, 2004’te İstanbul’da yapılan İslam Ülkeleri Dışişleri Bakanları Konferansı’nda, Türkiye’nin adayı Ekmelettin İhsanoğlu, örgütün 2005-2009 Dönemi için genel sekreterliğe seçildi. KKTC’nin, Kıbrıs Türk Cumhuriyeti adıyla toplantılara gözlemci olarak katılması kararlaştırıldı.
