İktidarın Kaynağı

Kişi veya topluluğun kendi aralarındaki ilkeleri dolayısıyla yönetimleri nasıl oluşturacakları; mevcut yönetime, kurallara ve düzene neden uyup uymayacakları; hangi durumlarda uymanın hangi durumlarda karşı çıkmanın uygun olacağı iktidarın kaynağı problemini oluşturmaktadır.

Düzen ve iktidarın oluşumu ve ona uyulması farklı gerekçelere dayandırılmaktadır. Siyaset felsefesinde bu durum meşruiyet (bir yandan yasaya uygunluk, diğer yandan toplumsal rıza) sorunu anlamına da gelir. Meşruiyet; yönetenin yönetme gücünü nereden aldığı, yönetilenin yönetene neden uyduğudur. Bu durum, en genel anlamıyla iktidarın kaynağı problemi olarak adlandırılmaktadır.

İktidarın kaynağı tartışmaları farklı görüşlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bunlardan öne çıkanların üçünü ele alırsak birincisi insanların korunma ve güvenlik ihtiyaçlarından devletin ortaya çıktığını söyler. Devlet bu anlamda bir toplumsal zorunluluk olarak var olur. Devlet, yöneticilerin bu ihtiyacı karşılamak adına yönetme gücünü elinde tuttuğunu söyler. Bu görüş, doğalcı görüş olarak ifade edilir.

İkinci görüş dinsel açıklamayı temele alır. Yöneticiler, Tanrı’nın buyruklarının yerine getirilmesi için vardır. İktidarın kaynağı Tanrı olarak görüldüğü için insanlar, devletin kurallarına uymak zorundadır. İktidarın kaynağı Tanrısal buyruklar olarak ele alınmaktadır.

Üçüncü görüş insanların ihtiyaçlarının karşılanması, toplumsal uyum, düzen ve güvenlik gibi unsurlara yönelik olarak insanların toplumsal sözleşme yaptığı kabulüne dayanır. Toplumsal sözleşme insanların ortak uzlaşısıdır. Bu durum, yönetenlere iktidar gücünü kullanabilme yetkisi vermektedir.

Yorum yapın