Okyanuslar, denizler, göller, akarsular ve yer altı suları gibi su kaynakları hep birlikte hidrosferi oluşturur. Su sadece insan yaşamının devamlılığı için değil aynı zamanda insan faaliyetleri için de vazgeçilmez bir kaynaktır.
Hidrosferdeki su devamlı bir döngü içerisindedir. İnsanların hidrosfer üzerinde gerçekleştirdikleri değişimler su döngüsü üzerinde birçok olumsuz sonucu da beraberinde getirir.
İnsanların hidrosfer üzerinde gerçekleştirdikleri değişimler oldukça eskiye dayanmaktadır. Binlerce yıldan beri insanlar akarsuların ve büyük nehirlerin akışını değişikliğe uğratmışlardır.
Tarım alanlarını sulamak ya da şehirlere su sağlamak için akarsuların yollarını değiştirmişlerdir. Büyük barajlar yapmışlar ve sel baskınlarına karşı yerleşmeleri korumak için setler oluşturmuşlardır (Görsel 4.12).
Akarsular üzerinde değişimler gerçekleştiren insanlar içme suyu ihtiyacı, tarımsal sulama gibi farklı amaçlarla göller üzerinde de değişimler gerçekleştirmişlerdir. Bu değişimlerin sonucu olarak önemli problemler ortaya çıkmaktadır.
Dünya nüfusunun yaklaşık %60’ı deniz ya da okyanus kıyısına yakın 100 kilometrelik alanda yaşamaktadır. Yaklaşık 3 milyar insan yiyecek, ulaşım gibi amaçlar için denizleri kullanmaktadır. Çevre kirliliği, yaşam sahalarının tahrip edilmesi ve haddinden fazla balık avlanması okyanuslarda ekonomik ve biyolojik kayıplara neden olmaktadır.
Okyanuslar, dünyadaki petrolün üretimi, taşınması ve kullanımı nedeniyle giderek daha fazla zarar görmektedir. Petrol kaynaklı kirliliğin en önemli nedenlerinden biri de tanker kazalarıdır.
Tankerlerin büyümesine bağlı olarak bu tehlike daha da artmaktadır. Bununla birlikte deniz ve okyanuslardaki petrol sondaj kuleleri de petrole bağlı sorunlar bakımından potansiyel bir risk kaynağıdır. (Görsel 4.13).
Doğal Ortamda İnsan Etkisiyle Meydana Gelen Değişimler ve Sonuçları
>>Hidrosfer ve İnsan Etkisi