Hacı Bayram-ı Veli, kesin olmamakla birlikte 1340 yılında doğmuş; 1430 yılında vefat etmiştir. Gençlik yılları boyunca tefsir, fıkıh, hadis, tasavvuf, matematik, astronomi, felsefe, edebiyat ve dil dersleri aldı. Ankara’da Kara Medresede müderrislik (profesörlük) yapmıştır.
Tasavvuf eğitimine Somuncu Baba yanına gitmiştir. Şeyhinin yanında on yıl kalan Hacı Bayram, şeyhinin manevi terbiyesi altına girdikten sonra, kendini her yönüyle topluma adamış, toplum için çırpınmış ve tasavvuf ile diğer ilimleri birleştirerek yeni bir bakış açısı oluşturmuştur.
Somuncu Baba’ya bağlandıktan sonra Hacı Bayram-ı Veli, toplumun ezasına, sıkıntısına, problemlerine çözüm amacıyla yoksullara, yetimlere, gariplere, yolda kalmışlara ve ilim talebelerine yardım faaliyetlerine başlamıştır.
Şehrin içinde çarşılarda dolaşarak esnafın zekât ve sadakalarını toplar sonra da onu ihtiyaç sahiplerine ulaştırırdı. Orta Asya tasavvuf geleneğinin bir parçası olarak tekkesinde sürekli çorba kaynar, gelen geçen herkes karnını doyururdu. Hacı Bayram-ı Veli toplumun iki kesimi olan zenginler ile fakirler arasında köprü vazifesi görerek sosyal yardımlaşma görevini yerine getiren bir yapıyı hayata geçirmiştir.
Hacı Bayram-ı Veli döneminde¸ Anadolu’da siyasi karışıklıkların olduğu bir ortamda¸ Hacı Bayram-ı Veli’nin müderrisliği bırakıp tasavvuf yolunu seçerek halkı ahlaki yönden diriltmeye çalışması Osmanlı Devletinin yeniden ihyasını sağlamıştır.
Hacı Bayram-ı Veli, Orta Asya’dan gelen Türk göçerlerin yerleşik hayata geçmesini sağlamış¸ böylece Anadolu Türk birliğinin tesisinde ve Anadolu’nun iktisadi bakımdan gelişip kalkınmasında önemli bir rolün sahibi olmuştur.
