Göçler ve Göçlerin Nedenleri Nelerdir?

İnsanların herhangi bir sebepten dolayı yaşadıkları yeri terk ederek başka bir yere kalıcı şekilde yerleşmesine ya da geçici şekilde yer değiştirmesine göç denir.

Bu değişim; kıtalar arası, ülkeler arası, bölgeler arası, kırdan şehre veya şehirden kıra doğru gerçekleşebilir. Günümüzde dünya nüfusunun dağılışında geçmişte meydana gelen büyük göçlerin önemli etkisi olmuştur.

Geçmiş dönemlerde göçebe yaşam tarzının etkisiyle sürekli göç etmek zorunda kalan insanlar, günümüzde farklı sebeplerden dolayı göç etmektedir.

Göçlerin Nedenleri Nelerdir?

a) Doğal Nedenler

  • İklime bağlı nedenler
  • Erozyon
  • Su kıtlığı
  • Toprağın verimsizleşmesi
  • Deprem
  • Sel
  • Çığ
  • Heyelan
  • Volkanik patlama
  • Tsunami
  • Yangın

b) Siyasi Nedenler

  • Savaşlar
  • Mübadele
  • Siyasi baskılar
  • Sınır değişleri
  • İç karışıklıklar

c) Ekonomik Nedenler

  • İş imkânları
  • Doğal zenginlikler
  • Gelir dengesizliği
  • Toprakların miras yoluyla parçalanması
  • Geçim sıkıntısı

d) Sosyal / Kişisel Nedenler

  • Eğitim
  • Dinî nedenler
  • Kültürel farklılıklar
  • Sağlık
  • Daha iyi yaşam tercihi

Göç olayı ne şekilde meydana gelirse gelsin bunda itici ve çekici faktörler etkili olmaktadır. İnsanları göçe zorlayan etkenler itici; daha iyi yaşam koşulları, eğitim ve sağlık gibi hizmetler de çekici faktörlere örnek verilebilir. Nüfusun göç hareketi çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir.

Sürekliliğine göre göçler, geçici ve kalıcı göçler olmak üzere iki farklı şekilde gerçekleşir. Geçici göçler tarım, hayvancılık, inşaat ve turizm gibi faaliyetlere bağlı olarak (Görsel 2.25); kalıcı göçler ise yaşanılan yerin geri dönmemek üzere terk edilmesi sonucu gerçekleşir.

Görsel 2.25 Çin'de mevsimlik bir göç
Görsel 2.25 Çin’de mevsimlik bir göç

Sınır geçme durumuna göre göçler, iç ve dış göçler olmak üzere iki farklı şekilde gerçekleşir. Ülke içinde olan göçe iç göç, ülke dışına doğru olan göçe de dış göç (uluslararası göç) denir. İç göçler; kırdan kıra, kırdan şehre, şehirden şehre veya şehirden kıra doğru gerçekleşmektedir.

Göçler, isteğe bağlı olabileceği gibi zorunlu da olabilir. İsteğe bağlı göçler, daha çok ekonomik nedenlere bağlı olarak ve insanların kendi kararıyla gerçekleşir. Zorunlu göçler ise savaş, siyasi baskı, can güvenliği ve doğada meydana gelen afetler gibi zorlayıcı etkenler sonucu meydana gelir.

Bazen zorunlu göçler, toplu sürgünlere dönüşerek binlerce masum insanın ölümüne yol açabilmektedir. Örneğin Stalin’in (Sovyet devlet adamı) emri ile binlerce Ahıska ve Kırım Türk’ü Sibirya ve Orta Asya’ya sürgün edilmiştir (1944). Benzer şekilde 1989 yılında dönemin Bulgaristan Hükûmeti’nin uyguladığı baskılar sonucu Bulgaristan’da yaşayan yüz binlerce Türk ülkemize göç etmiştir.

>>Geçmişten Günümüze Yaşanmış Bazı Büyük Çaplı Göçler

Yorum yapın