Canlılar, ihtiyaç duydukları enerjiyi ya kendi ürettikleri ya da ortamdan hazır aldıkları besinlerden sağlar. Besinlerin içerisine enerji nasıl aktarılmaktadır? Tüm canlılar tarafından tüketilen besinler nasıl sentezlenmektedir? Fotosentezin canlılar için önemi nedir?
Yeryüzündeki birçok canlı için gerekli olan enerjinin kaynağı Güneş’tir (Görsel 2.4). Canlıların Güneş enerjisini doğrudan kullanması ya da bu enerjiyi depolaması mümkün değildir. Güneş’ten gelen ışık enerjisinin canlıların kullanılabileceği enerji şekline dönüşmesi fotosentez ile sağlanır.
Klorofil taşıyan canlıların ışık enerjisini kullanarak inorganik maddelerden organik madde sentezlemelerine fotosentez denir.
Mor kükürt bakterileri gibi fotosentetik bakteriler, siyanobakteriler, bazı arkeler, öglena ve alg gibi protistler ve bitkiler fotosentez yapan canlılardır. Yeryüzündeki canlıların büyük bir kısmı, enerji ihtiyaçlarını karşılamak için doğrudan ya da dolaylı olarak fotosenteze bağımlıdır. İnorganik maddelerden organik madde sentezleyen canlılara ototrof canlılar denir.
Organik madde sentezi sırasında ışık enerjisini kullanan ototroflara ise fotoototroflar denir. Organik besinleri sentezleyemeyen ve dışardan hazır olarak alan canlılara heterotrof canlılar denir.
Heterotrof canlılar, besin ihtiyaçlarını ototroflardan ya da diğer heterotroflardan karşılar. Dolayısıyla fotosentez, ekosistemlerde besin ve enerji akışının temelini oluşturan en önemli biyolojik olaydır. Bitkiler fotosentez için gerekli olan su ve mineralleri, kökleri ile topraktan alırken CO2’yi ise atmosferden alır. Fotosentezde oluşan O2’nin fazlası atmosfere verilir.
Fotosentez büyük oranda okyanus, deniz, akarsu ve göllerde yaşayan milyonlarca fitoplankton tarafından gerçekleştirilmektedir.