Eş Yükselti Eğrilerinin Özellikleri ve Yeryüzü Şekillerinin Gösterilmesi

İzohips, yer şekillerini göstermek için yaygın şekilde kullanılan yöntemlerden biridir. İzohipslerden oluşan haritalara izohips veya topoğrafya haritası adı verilir.

Aşağıda izohipslerin temel özellikleri ve izohips haritalarında ana yer şekillerinin gösterimleri verilmiştir.

• İç içe kapalı eğriler şeklindedir.
• Aynı eğri üzerindeki bütün noktalarda yükseklik aynıdır.
• Yükseltisi az olan bir izohips, kendisinden daha yüksek olan izohipslerin etrafını çevreler.
• Tepeler kapalı eğriler şeklinde olup gerekli görülürse doruklar nokta şeklinde gösterilir (Görsel 1.22).

• İzohipslerin seyrek geçtiği yerlerin eğimi azdır (Görsel 1.23).

• Sık geçtikleri yerler dik yamaçları gösterir (Görsel: 1.24).

• Deniz kıyısı daima (0) sıfır metredir.
• İki akarsu vadisini birbirinden ayıran ve birbirine ters yönde eğimli yüzeyleri birleştiren yerlere sırt denir.Bir sırtın iki tarafında eğrilerin değeri aynıdır (Görsel 1.25).

• Birbirini çevrelemeyen komşu iki eğrinin yüksekliği aynıdır.
• Bir haritada ardışık izohipsler arasındaki yükselti farkı her yerde aynıdır. Buna eş aralık (eküidistans) adı verilir.
• İzohipsler asla birbirini kesmez.
• Eş yükselti eğrileri akarsu vadilerinde “V” şeklini alır (Görsel 1.26). “V”nin sivri ucu kaynak yönünü gösterir ve sivri ucuna doğru yükseklik artar.

• Çanaklar, kapalı eğriler şeklinde gösterilir (Görsel 1.27). Çanaklarda yükseltinin azaldığı yöne doğru ok çizilir.

• İki tepe arasında yüksekliğin en az olduğu yerlerdir (Görsel 1.28).

• Akarsular tarafından derin vadilerle yarılmış etrafına göre yüksekte kalan düzlüklerdir Görsel 1.29).

• Falez: Dalga aşındırması ile oluşan dik kıyılardır. Falezli kıyılarda izohipsler birbirine yaklaşır veya üst üste çizilebilir (Görsel 1.30).

• Delta Ovası: Akarsuların getirdiği alüvyonların deniz ya da göl kıyısında biriktirmesi ile oluşan düzlüklerdir (Görsel 1.31).

• Haliç: Gelgit olaylarının etkili olduğu okyanus kıyılarında akarsu ağızlarının genişlemesi ile oluşan körfezlerdir (Görsel 1.32).

BİLGİ KUTUSU

Topoğrafya haritalarının en önemli özelliği olan eş yükselti eğrileri haritanın ölçeğine göre değişir. Örneğin eş yükselti eğrileri 1/25.000 ölçekli topoğrafya haritalarında her 10 m’de bir geçerken 1/100.000 ölçekli haritalarda her 25-50 m’de bir geçer.