Erdemli Eylem Nedir? Adalet, Bilgelik, Cesaret, Çalışkanlık, Doğruluk, Ölçülülük

Erdemli Eylem Nedir? Erdemli eylem insanın bütünüyle yetkin ahlaki olgunluğa ulaşma durumudur.

Ahlak ilkelerine göre yaşayan insanlara ahlaklı deriz. Erdemli insan için ise söylediğimiz şeyden daha fazlası gerekir. Çünkü erdemli olmak ahlaklı olmayı içerdiği gibi beklenenden, yapıp etme bakımından, fazla olmayı da gerekli kılar.

Erdemli insan vicdanlı ve sabırlı insandır. Yoksunluklarla karşılaşması onu kesinlikle yıldırmaz. Diğer insanlara karşı yardımseverlik hususunda ise oldukça aktif bir tutum sergiler. Bu nedenle erdemli insan ahlaksal olarak doğru bildiklerini yaşayan insandır. Çünkü yalnızca bilmek ahlaklı olarak yaşamak değildir.

Adalet

Adalet kavramı hakka hukuka uygunluğu ve bireylerin edimleri sonucu kazanımlarını anlatır. Haklı ve haksız olanın birbirinden ayırt edilmesini ve herkesin hak ettiği şekilde karşılık bulmasını ifade eder. Suç ve ceza ile yakından ilgili ve ilişkilidir. İnsanın yetenekleri doğrultusunda toplumda kabul görmesi haklar ve yapılması gerekenler çerçevesinde karşılıklı etkileşimin sonuçlandırıldığını anlatan temel kavramdır. Kısacası haklının hakkını vermek ve herkese hak ettiği şekilde davranmaktır.

Bilgelik

Sahip olunan bilgileri eşyaya hikmetle uygulayabilme becerisidir. İnsan etkinliklerinin toplumsal düzlemde karşılık bulduğu bilgilerin bilgece bir yaklaşımla toplumsallaştırılmasıdır.

Cesaret

Aristotelesʼe göre cesaret, korkaklık ile cüretlilik arasında yer alan doğru ortadır. Ona göre akıl, büyük acı veren şeylere karşı durmayı buyurmaz. Bu olsa olsa cüretin işi olabilir. Platonʼa göre ise cesaret, nelerden korkulup nelerden korkulmayacağının akla dayalı olarak bilinmesidir. Yine Platon, cesaretin haz ve acıya karşı insanı koruduğunu söyler.

Görülüyor ki cesaret, akıl ölçüsünde yapılması gerekenleri yapabilme gücü olarak anlaşılması gereken bir niteliktir.

Güç işlerin üstesinden gelebilme azim ve kararlılığında olma hâli ise günümüz dünyasının cesaret anlayışı kabulünün işlevsel yanını anlatır. Cesaret kendine güvenen bir rasyonellik içerisinde eksikliklerini gidermeyi hedefleyip bu doğrultuda çalışıp başarılı olabilmeyi bilmektir.

Çalışkanlık

İnsanlık tarihi kadar eski zamanların ve aynı ölçüde toplumsal yaşamın vazgeçilmez kavramlarından biridir. Bu nedenle çalışmaya her dönem özel bir önem atfedilmiştir. Örneğin Aristotelesʼe göre çalışma toplumsal bir değerdir. Protagorasʼa göre ise çalışmak bir erdemdir ve ancak eğitim yoluyla kazanılır. Çalışma disiplini içerisinde olan insan hem manevi mutluluk kaynağını bulma hem de maddi imkânlara sahip olma yolundadır.

Doğruluk

İnsan davranışlarının genel kabul görürlük içerisinde değerlendirilmesi sonucu toplumca düzenlenmiş onaylama biçimine uygun olarak doğru olanı yapmak, doğru eylemde bulunmak demektir. Bireylerin davranışlarının toplumun ahlak değerlerine uygun biçimde gerçekleştirilmesi ve ahlaki gerekliliklerin uygulanabilir olmasıdır. Doğruluk, eylemlilik gerektiren bir kavram olmasına rağmen çoğu zaman dürüstlük kavramını da beraberinde çağrıştırır.

Ölçülülük

Belirli standartlarda oluşmuş ahlaki tutum ve tavırlar denilen ölçülülük, Aristoteles felsefesinde kendini “orta yolculuk” olarak dışa vurur. Toplumsal yaşamın insan yapıp etmelerine dönük yönünde toplumsal kurumların işleyişine dair gerekliliklerin uygun biçimde yerine getirilişidir. Örneğin “Sana yapılmasını istemediğin davranışı bir başkasına yapma.” düsturu ölçülülüğü anlatan güzel bir özdeyiştir.

Erdemli eylem, ahlakça iyi olanı gerçekleştirmektir.

Yorum yapın