Depremin yer yüzeyindeki etkileri depremin şiddeti olarak tanımlanır. Şiddetin ölçüsü, insanların deprem sırasında uykudan uyanmaları, mobilyaların hareket etmesi, bacaların yıkılması ve toplam hasar gibi çeşitli kıstaslar göz önüne alınarak yapılır. Diğer bir deyişle depremin şiddeti, onun yapılar, doğa ve insanlar üzerindeki etkilerinin bir ölçüsüdür.
Bu etki, depremin büyüklüğü, odak derinliği, uzaklığı yapıların depreme karşı gösterdiği dayanıklılık dahi değişik olabilmektedir. Depremin şiddeti, depremlerin gözlenen etkileri sonucunda ve uzun yılların vermiş olduğu deneyimlere dayanılarak hazırlanmış olan “Şiddet Cetvelleri”ne göre değerlendirilmektedir. Her ülkedeki bina kalitesi o ülkenin ekonomik koşullarına göre biçimlenir yani, Türkiye’de orta kalite sayılabilecek bir bina, Japonya’da düşük kalite sayılabilir. Bu izlenimler Şiddet Cetveli’nde hangi şiddet derecesi tanımına uygunsa, depremin şiddeti, o şiddet derecesi olarak değerlendirilir.
Deprem Şiddet Cetvellerinde, şiddetler romen rakamıyla gösterilmektedir. Mercalli Cetveli (MM), XII şiddet derecesini kapsamaktadır. Bu cetvele göre,şiddeti V ve daha küçük olan depremler genellikle yapılarda hasar meydana getirmezler ve insanların depremi hissetme şekillerine göre değerlendirilirler. VI-XII arasındaki şiddetler ise, depremlerin yapılarda meydana getirdiği hasar ve arazide oluşturduğu kırılma, yarılma, heyelan gibi bulgulara dayanılarak değerlendirilmektedir. Bunlardan en yaygın olarak kullanılanı Değiştirilmiş Mercalli Şiddet Ölçeğidir (Modified Mercalli (MM) Intensity Scale). Bu ölçek, Romen rakamları ile belirlenen 12 düzeyden oluşur. Hiçbir matematiksel temeli olmayıp bütünü ile gözlemsel bilgilere dayanır.
Deprem Nedir ve Depremden Nasıl Korunuruz?
- Depremin Oluş Nedenleri ve Türleri Nelerdir?
- Deprem Türleri Nelerdir? Türkiye’de Hangi Depremler Görülür?
- Deprem Parametreleri Nelerdir? Odak Noktası, Dış Merkez, Odak Derinliği, Öncü Deprem, Tsunami
- Dalga Türleri Nelerdir? P ve S Dalgası – İlk Deprem Ölçüm Cihazları Nelerdir?
- Deprem Hakkında Bazı İnanışlar Nelerdir?
- Depremin Büyüklüğü ve Şiddeti Nasıl Ölçülür?
- Depremin Şiddeti Nedir? Şiddet Cetveli – Mercalli Cetveli (MM)
- Tarihteki Büyük Depremler Şiddetleri ve Can Kayıpları
- Tarihte İstanbul Depremleri – Tarihteki Türkiye’de Olan Büyük Depremler
- Deprem Öncesi Alınacak Önlemler Nelerdir?
- Deprem Sırasında Alınacak Önlemler Nelerdir?
- Deprem Sonrası Alınacak Önlemler Nelerdir?
Kaynak: Deprem Nedir ve Nasıl Korunuruz? Journal of Yasar University, Coşkun İŞÇİ