Sanat; genel olarak bir duygu, düşünce, tasarı veya güzelliğin anlatımında kullanılan yöntemler bütünüdür.
Edebiyat, müzik, resim, heykel, mimarlık, tiyatro gibi insanda coşku ve hayranlık uyandıran sanat dallarının bütününe ise güzel sanatlar adı verilir.
Milletlerin kültür seviyesi, oluşturduğu sanat eserleriyle ölçülür. Bir milletin duygusu, düşüncesi, zenginliği, güzelliği ve inceliği güzel sanatlar yolu ile anlatılır. Güzel sanatlara önem vermeyen milletler, çağdaş dünyada hak ettikleri yeri almaktan her zaman yoksun kalmışlardır.
Sanat alanındaki faaliyetler, milletlerin yükselmesinde ve ilerlemesinde önemli bir etkendir. Türk milletini her alanda çağdaş uygarlık seviyesinin üzerine çıkarmayı amaç edinen Atatürk’e göre bir sanat eseri, yaratıcısının kimliğini yansıtmasının yanı sıra, ait olduğu milletin kimliğine dair ipuçları da vermektedir.
Atatürk, yeni kurulan ve çağdaş dünyanın bir parçası olmayı hedefl eyen Türk milletinin güzel sanatlar alanında kendini ispatlaması için önemli çalışmalar başlatmıştır. Bu amaçla Güzel Sanatlar Akademisinin açılmasını sağlamış, ayrıca her türlü sanat etkinliğini destekleyerek sanatın gelişmesi için çaba harcamıştır.
Atatürk’ün sanatla ilgili aşağıdaki sözlerini okuyalım.
“İnsanlar olgunlaşmak için kimi şeylere gereksinme duyarlar. Bir ulus ki resim yapmaz, bir ulus ki yontu yontmaz, bir ulus ki tekniğin gerektirdiği şeyleri yapmaz, açıkça söylemeli ki o ulusun ilerleme yolunda yeri yoktur. Hâlbuki bizim ulusumuz gerçek nitelikleriyle uygar ve ilerlemiş olmaya layıktır ve olacaktır.” (Arı İnan, Düşünceleriyle Atatürk, s. 309.)
Atatürk, kültür ve sanat etkinliklerine her zaman öncülük etmiştir. Türk milletini bu alanda özendirmiş, yeni kurumlar açarak kültürümüzün sağlam bir temel üzerinde yükselmesi için çalışmıştır.
Atatürk’e göre güzel sanatların amacı, insanların üretmelerini ve kalıcı eserler vermelerini sağlamaktır. Sanatkâr, bu görevi başarırsa hem kendi milletine hem de insanlığa karşı sorumluluğunu yerine getirmiş olur.
Atatürk, millet hayatında sanatın yerini ve önemini şöyle açıklamıştır:
“Güzel sanatlarda başarı, bütün inkılapların başarılı olduğunun en kesin delilidir. Bunda başarılı olamayan milletlere ne yazıktır. Onlar bütün başarılarına rağmen medeniyet alanında yüksek insanlık sıfatıyla tanınmaktan daima yoksun kalacaklardır.” (Atatürkçülük 3, s. 150.)
Güzel sanatlar, bir milleti oluşturan ortak değerlerden biridir. Sanat eserleri, millî kültürün önemli ögelerindendir. Güzel sanatlar, yetenekli ve nitelikli insan yetiştirmekte önemli bir eğitim aracıdır. Müzik, resim, heykeltıraşlık, mimari, yazı sanatı, süsleme sanatı, çinicilik, tezhip, oyma ve kakma sanatları, tiyatro, sinema, opera, bale ve folklor en önemli sanat dallarıdır. Bu alanlarda büyük gelişme ve ilerleme sağlayan milletler çağdaş uygarlık yolunda önemli bir aşama göstermiş olurlar.
Atatürk, güzel sanatların gelişmesi için konservatuvarlar ve güzel sanatlar akademileri açılmasını sağlamıştır. Ayrıca her türlü sanat etkinliğini izleyerek ve destekleyerek güzel sanatların gelişmesi için çaba harcamıştır.