Çin Halk Cumhuriyetinin Dünya Güçler Dengesine Etkisi 1949-1971

Mao liderliğindeki Çin Komünist Partisi, milliyetçi Kuomintang ile yaptığı iç savaşı kazanarak 2 Ekim 1949’da Çin Halk Cumhuriyeti’ni kurmuştu.

Bu durum üzerine eski rejim yanlıları olan Milliyetçi Kuomintang üyeleri Tayvan Adası’na sığınarak milliyetçi Çin Cumhuriyeti’ni kurdular.

Çin Halk Cumhuriyeti ve komşuları

Kapitalist devletler, uzun bir süre tanımadıkları Çin Halk Cumhuriyeti’ne karşı Tayvan’da kurulan Çin Cumhuriyeti’ne destek verdiler. Çin lideri Mao, Sovyetlere güvenmese de dış politikada Sovyet yanlısı bir tutum aldı. 1950’de Çin ile SSCB arasında otuz yıl sürmesi kararlaştırılan dostluk ve ittifak antlaşması imzalandı.

ABD, Çin’i komünist bir rejime sahip olduğu için “Sovyetlerin uydusu” olarak gördü ve Çin Halk Cumhuriyeti’ne karşı sert tutum aldı. Çin Halk Cumhuriyeti’nin Uzak Doğu ve Güneydoğu Asya’daki uluslararası olaylarda ağırlığını koyması da ABD ile Çin Halk Cumhuriyeti’ni karşı karşıya getirdi.

Çin Halk Cumhuriyeti, 1950’de başlayan Kore Savaşı’nda ABD destekli Güney Kore’ye karşı Kuzey Kore’nin yanında savaşa girdi. 1956’da Mısır lideri Nasır’ın Süveyş Kanalı’nı millîleştirmesi sonucu oluşan savaşta İngiltere, Fransa ve İsrail ittifakına karşı Mısır’ın yanında yer aldı.

Sovyetler Birliği’nin ABD’ye karşı yumuşama politikası başlattığı dönemde Çin Halk Cumhuriyeti, bu politikaya karşı çıktı. Bu nedenle 1960’lar ve 1970’ler boyunca uluslararası politikada SSCB ile Çin Halk Cumhuriyeti karşıtlığı yaşandı.

Bu süreçte Çin Halk Cumhuriyeti, Bağlantısızlara ve bağımsızlıklarını yeni elde eden ülkelere yakın durarak “Üçüncü Dünya” adı verilen oluşum içinde yer almaya çalıştı. Yine aynı yıllarda Hindistan ile Çin Halk Cumhuriyeti arasında

Keşmir, Nepal ve Tibet üzerinde anlaşmazlıklar yaşandı. Bu anlaşmazlıklar zaman zaman bu iki ülke arasında çatışmaların çıkmasına kadar vardı. Vietnam Savaşı’nda da Çin Halk Cumhuriyeti, Fransa ve ABD’ye karşı Ho Chi Minh (Ho Şi Min) liderliğindeki Kuzey Vietnamlılara destek verdi.

Çin Halk Cumhuriyeti, 1960’ların sonu ve 1970’lerin başında Batılı ülkelerle ilişkilerini düzeltmeye başladı, yumuşama sürecinin de etkisiyle 1971’de BM’ye kabul edildi.

Yorum yapın