İtilaf Devletlerinin padişaha Mebusan Meclisini kapattırmaları üzerine Mustafa Kemal, Ankara’da bir Millî Meclis toplanması konusunda çalışmalara başladı.
Temsil Heyeti, İstanbul’dan Anadolu’ya geçen milletvekillerinin Ankara’ya gelmelerini istedi. Ayrıca Anadolu’daki bütün illere haber gönderilerek Ankara’da toplanacak olağanüstü meclise temsilci göndermeleri bildirildi.
Bunun için bütün yurtta seçim yapıldı (19 Mart 1920). Seçilen milletvekilleri ile İstanbul’dan gelen milletvekilleri Ankara’da toplandı. 23 Nisan 1920’de büyük bir törenle Büyük Millet Meclisi açıldı. Bu meclisin temelini millî egemenlik oluşturuyordu.
Meclisin açılışının hemen ardından Millî Meclisin çalışma ilkeleri saptanmıştır. Mustafa Kemal’in önerisi ile kabul edilen ilkeler şunlardır:
- Hükûmet kurmak zorunludur.
- Geçici bir hükûmet başkanı tanımak veya bir padişah vekili atamak doğru değildir.
- Mecliste toplanan millî iradeyi vatanın geleceğine egemen kılmak esastır.
- BMM’nin üstünde hiç bir güç yoktur.
- BMM yasama ve yürütme yetkilerini kendisinde toplamıştır.
- Meclisten seçilecek ve vekil olarak görevlendirilecek bir kurul hükûmet işlerine bakar, Meclis Başkanı bu kurulunda başkanıdır (Meclis Hükûmeti Sistemi).
- Padişah ve halife baskılardan kurtulduktan sonra Meclisin düzenleyeceği kanuna göre yerini alır.
Mustafa Kemal’in en büyük özelliklerinden biri de birleştirici ve bütünleştirici bir asker ve devlet adamı olmasıdır. Onun bu özelliğini Millî Mücadele’nin hazırlık çalışmalarının yapıldığı dönemde görmek mümkündür.
O, Türk milletini millî bilinç ile birleştirerek birlik ve beraberliği sağladı ve millî bir güç oluşturmayı başardı. Yayımladığı genelgeler ile başkanlığını yaptığı kongrelerde Türk milletini aynı amaç etrafında topladı. Oluşturduğu millî bilinçten sonra Kurtuluş Savaşı’nı başlattı.
Daha sonra dağınık millî kuvvetleri de bir çatı altında toplayarak düzenli ordu kurmayı başardı. Mustafa Kemal, Millî Mücadele’nin ilk zamanlarında Anadolu’nun çeşitli yörelerindeTürk halkı tarafından kurulmuş olan cemiyetleri bir çatı altında toplayarak Türk milletini bir amaç etrafında birleştirdi. Böylece ülke genelinde millî birlik ve beraberliği sağladı.
Mustafa Kemal, Türk milletine millî birlik ve beraberlik bilincini kazandırmadan, milleti tek bir ülkü etrafında birleştirmeden Millî Mücadele’ye başlamadı. Mustafa Kemal, millî birlik ve beraberliğin önemini aşağıdaki sözleriyle açıklamıştır:
“Milletin fertleri, yalnız tarlasında bulunan herkes, silahla vuruşan savaşçı gibi kendini görevli hissederek, bütün varlığını mücadeleye verecektir.” (Selman Kılınç, Atatürk’ten İnsanlığa Yol Gösteren Sözler, s. 18.)